MAGWET
ZALOGUJ
MAGWET
Zobacz też >
WETERYNARIA PO DYPLOMIE
Prenumeruj
Odnów Subskrypcję
Prenumeruj
Zostań członkiem społeczności
MAGWET
Czasopisma
Magazyn Weterynaryjny Weterynaria po Dyplomie
Praktyka
Kliniczna
Anestezjologia Behawioryzm Chirurgia Choroby wewnętrzne Choroby zakaźne Dermatologia Diagnostyka laboratoryjna Diagnostyka obrazowa Endokrynologia Farmakologia i toksykologia Gastroenterologia Geriatria Hematologia Kardiologia Laryngologia Nefrologia i Urologia Neurologia Okulistyka Onkologia Ortopedia Parazytologia Rehabilitacja Rozród Stany nagłe Stomatologia Żywienie
Gatunki
Małe zwierzęta Konie Przeżuwacze Świnie Ptaki Zwierzęta egzotyczne Zwierzęta dzikie
Zarządzanie
Praktyką
Prawo Psychologia Zarządzanie
Wydarzenia
Kongresy POLECAMY Webinaria
Filmy
Sklep
Koszyk
0
ZALOGUJ
Zaloguj
Zarejestruj

Farmakologia i toksykologia Psy

Ostre zapalenie trzustki jako konsekwencja zatruć u psów

04/09/2019

Artykuł ukazał się
Magazyn Weterynaryjny
2019
09

Toksykologia

Ostre zapalenie trzustki jako konsekwencja zatruć u psów

lek. wet. Urszula Latek

dr n. wet. Magdalena Chłopecka

dr hab. Marta Mendel

Zakład Farmakologii i Toksykologii, Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW, Warszawa

Ostre zapalenie trzustki jest często występującą chorobą tego narządu u psów. Stanowi jednak problem diagnostyczny i terapeutyczny ze względu na nieswoiste objawy oraz mnogość czynników predysponujących do jego rozwoju. Rzadko zwraca się uwagę na fakt, że może być ono również konsekwencją niektórych zatruć.

Small latek urszula opt

lek. wet. Urszula Latek

Small chlopecka magdalena opt

dr n. wet. Magdalena Chłopecka

Small mendel marta opt

dr hab. Marta Mendel

Zapalenie trzustki może przebiegać ostro lub przewlekle. Postać ostra charakteryzuje się bardziej gwałtownym rozwojem objawów i częściej zdarza się u psów niż u kotów (24, 25). Jednoznaczna przyczyna zapalenia nie jest znana. Wiadomo, że na jego rozwój ma wpływ wiele czynników, takich jak rasa, wiek, masa ciała, żywienie, stosowane leki lub zaburzenia endokrynologiczne (tab. I). Mechanizm rozwoju choroby związany jest z aktywnością enzymów produkowanych przez trzustkę. Gdy trzustka funkcjonuje prawidłowo, wydzielane przez nią enzymy trawienne występują w formie nieaktywnych prekursorów, tzw. zymogenów, które ulegają aktywacji dopiero po uwolnieniu do jelita cienkiego. Ostre zapalenie trzustki stanowi efekt nieprawidłowej, przedwczesnej aktywacji tych enzymów, do którego dochodzi już w miąższu narządu (25, 26, 28). Konsekwencją jest martwica komórek, obrzęk trzustki i rozwój (najczęściej) jałowego zapalenia. Może również dojść do martwicy okolicznej tkanki tłuszczowej okołotrzustkowej oraz zapalenia otrzewnej (28).

Objawy kliniczne i rozpoznawanie

Objawy ostrego zapalenia trzustki u psów są niestety mało swoiste. Zazwyczaj obserwuje się utratę apetytu, gwałtowne wymioty, nierzadko z krwią, którym może towarzyszyć biegunka oraz ogólne osłabienie, będące skutkiem postępującego odwodnienia (ryc. 1, 2). Często występuje również silny ból w przodobrzuszu (25, 26, 28). Przebieg choroby może być łagodny do ciężkiego, ponieważ znacząco różni się w zależności od nasilenia procesu. Gdy choroba rozwija się bardzo szybko i gwałtownie, może prowadzić nawet do wstrząsu, stanowiącego bezpośrednie zagrożenie życia.

Mimo że o zapaleniu trzustki, zarówno u ludzi, jak i u zwierząt, mówi się od dawna, jego rozpoznawanie nadal stanowi wyzwanie. Ostremu zapaleniu trzustki u psów najczęściej towarzyszy leukocytoza z przesunięciem obrazu w lewo oraz niedokrwistość, może wystąpić również podwyższenie parametrów czerwonokrwinkowych wynikające z odwodnienia (25, 28). W cięższych przypadkach może dojść do niedokrwistości i trombocytopenii, a nawet rozwoju zespołu rozsianego krzepnięcia wewnątrznaczyniowego (DIC) (25, 28). W badaniu biochemicznym krwi w ponad połowie przypadków można zaobserwować azotemię. Często notuje się również wzrost aktywności enzymów AST i ALT, spowodowany wtórnym do zapalenia trzustki uszkodzeniem komórek wątroby, oraz wzrost aktywności AP i hiperbilirubinemię, będące konsekwencją zastoju żółci (25, 28). Ze względu na wymioty może także dochodzić do zaburzeń elektrolitowych, z których u psów najczęściej występuje hipochloremia z hiponatremią, rzadziej hipokaliemia (25, 28). Dodatkowo w ponad połowie przypadków ostrego zapalenia trzustki u psów obserwuje się podwyższone stężenie cholesterolu oraz trójglicerydów w surowicy (28).

Small 8781

Tabela I. Czynniki predysponujące do rozwoju zapalenia trzustki u psów

Do niedawna do rozpoznania zapalenia trzustki wykorzystywano oznaczanie aktywności amylazy i lipazy w surowicy. Podwyższenie tych parametrów rzeczywiście może towarzyszyć ostremu zapaleniu trzustki. Nie jest to jednak swoiste dla zapalenia trzustki, ponieważ na aktywność tych enzymów we krwi ma wpływ wiele czynników niezwiązanych z funkcjonowaniem trzustki, takich jak niewydolność nerek lub stosowanie glikokortykosteroidów (25, 28). Od kilku lat możliwe jest oznaczanie gatunkowo swoistej lipazy trzustkowej (dla psów cPL – canine pancreas-specific lipase). Jest to test odznaczający się wysoką swoistością i czułością (28). Oznaczenie to stanowi obecnie najprostsze narzędzie diagnostyczne. Dostępne jest w większości laboratoriów weterynaryjnych, a także w postaci szybkiego testu typu SNAP.

Ponadto w rozpoznaniu ostrego zapalenia trzustki pomocne może być badanie ultrasonograficzne, w którym trzustka najczęściej jest powiększona i hipoechogenna, a w jej obrębie mogą znajdować się odgraniczone obszary wypełnione płynem. Widoczny może być również poszerzony przewód trzustkowy, płyn w jamie otrzewnej oraz odczyn zapalny okolicznych tkanek (25).

Złotym standardem w diagnostyce zapalenia trzustki pozostaje nadal badanie histopatologiczne wycinków narządu (24, 26, 28). Przyżyciowo wykonywane jest ono jednak rzadko ze względu na inwazyjną procedurę pobrania materiału, która może stanowić zagrożenie dla pacjentów w złym stanie ogólnym.

Przyczyny

Istnieje wiele czynników ryzyka sprzyjających rozwojowi choroby (tab. I). Do zapalenia trzustki predysponowane wydają się psy małych ras, takich jak sznaucer miniaturowy, yorkshire terrier, cavalier king charles spaniel i cocker spaniel, ale także boksery i owczarki szkockie collie (26). Innymi czynnikami predysponującymi mogą być: nadwaga, niedoczynność tarczycy, cukrzyca, spadek perfuzji trzustki (na przykład podczas zabiegu chirurgicznego) i w konsekwencji niedotlenienie narządu (26, 27). Wykazano również związek między wysokim stężeniem trójglicerydów w surowicy a wystąpieniem choroby (26).

Ostre zapalenie trzustki może być także bezpośrednim efektem niektórych zatruć bądź stanowić ich późniejsze powikłanie. Do czynników toksycznych mogących wywołać ostre zapalenie trzustki u psów należą: czekolada, awokado, orzechy makadamia, cynk oraz insektycydy z grupy inhibitorów acetylocholinoesterazy i rodentycydy zawierające witaminę D3. Ostre zapalenie trzustki może być również działaniem niepożądanym pojawiającym się u predysponowanych zwierząt w czasie stosowania niektórych leków, na przykład podczas terapii skojarzonej bromkiem potasu z fenobarbitalem albo podawania L-asparaginazy, azatiopryny, diuretyków tiazydowych, furosemidu, sulfonamidów lub tetracyklin (28).

następna strona>
1 2 3 >
OSTATNIO DODANE
Kiedy się szczepimy?
Na kurze trzeba się znać
KUPIĘ/PRZEJMĘ ZLZ
POLECANE ARTYKUŁY
Farmakologia i toksykologia
Opioidowa farmakoterapia bólu okołooperacyjnego u psów i kotów
Onkologia
Ośmioletnia suka z nawrotowym krwiomoczem
Hematologia
Zależne od rasy zmiany w obrazie krwi u psów i kotów. Cz. II
Onkologia
Dziesięć najczęstszych nowotworów u psów w Polsce
Chirurgia
Rany u małych zwierząt. Cz. III. Czemu rana się nie goi
Dermatologia
Toczniowe zniekształcenie pazurów u psów jako rzadka forma tocznia – rozpoznawanie i leczenie
Parazytologia
Motyliczka mięśniowa – możliwości rozpoznawania nowego zagrożenia
Kardiologia
Pies z nietolerancją wysiłkową i posmutnieniem. Rozwiązanie zagadki
NEWSLETTER
OBSERWUJ NAS NA
NASZE PUBLIKACJE
  • Magazyn Weterynaryjny
  • Zamów prenumeratę
  • Weterynaria po Dyplomie
  • Zamów prenumeratę
  • Czytaj on-line Magazyn Weterynaryjny
  • Czytaj on-line Weterynaria po Dyplomie
  • Filmy
  • Rada Programowa Magazynu Weterynaryjnego


AKADEMIA PO DYPLOMIE WETERYNARIA
  • Termin i miejsce
  • Program
  • Koszty uczestnictwa
  • Rejestracja online


POMOC
  • Polityka prywatnosci
  • Zadaj pytanie
  • Logowanie i rejestracja
  • Regulamin
  • Metody płatności
  • Regulamin publikowania prac
  • Filmy Pomoc
  • Kontakt


KONTAKT

Medical Tribune Polska Sp. z o.o.
ul. Powązkowska 44C
01-797 Warszawa
NIP: 521-008-60-45


801 044 415
+48 (22) 444 24 44
kontakt@magwet.pl
Nr konta: 13 1600 1068 0003 0102 0949 9001

Kontakt w sprawie reklam: magwet-reklama@medical-tribune.pl

Anuluj