12/10/2023
Chłoniak przewodu pokarmowego lub krezkowych węzłów chłonnych występuje także u starszych kotów. Wywodzi się z tkanki chłonnej przewodu pokarmowego. Objawem jest brak łaknienia, biegunka albo zaparcie, powiększenie krezkowych węzłów chłonnych, silne wyniszczenie. Czasami rozwijają się krwotoczne zapalenie jelit i leukopenia. Forma wielkokomórkowa nowotworu jest bardziej agresywna (koty przeżywają od kilku dni do kilku tygodni) niż forma drobnokomórkowa, w której przeżycie wynosi od kilku tygodni do kilku miesięcy.
Chłoniaki niesklasyfikowane występują najrzadziej. Zmiany nowotworowe obecne są na skórze, w gałce ocznej i ośrodkowym układzie nerwowym. Skutkiem ucisku nowotworu może być trwałe rozszerzenie źrenic, nietrzymanie moczu, przeczulica skóry, niedowład i porażenie kończyn.
Mogą także rozwijać się choroby o podłożu autoimmunologicznym jako efekt tworzenia kompleksów immunologicznych oraz niedoborów immunologicznych. Czasem kompleksy antygen–przeciwciało osadzają się w kłębuszkach nerkowych, co powoduje ich zapalenie (3). Zmiany anatomopatologiczne są bardzo zróżnicowane i najczęściej wynikają z wtórnych zakażeń, rzadziej mają charakter rozplemu nowotworowego.
W diagnostyce białaczki kotów stosowane są testy służące do wykrywania antygenu p27 FeLV oraz prowirusowego DNA. Rzadko rutynowo stosuje się wykrywanie wirusowego RNA, przeciwciał anty-FeLV lub antygenu p15E. W rutynowej diagnostyce jako pierwszy jest zalecany test ELISA bądź immunochromatograficzny wykrywający we krwi antygen p27. Cechuje się on dużą swoistością i czułością. Wynik dodatni uzyskuje się najwcześniej po 3-6 tygodniach od zakażenia FeLV. W niektórych laboratoriach w tym samym celu jest wykorzystywany „szybki test przypacjentowy” (20).
W przypadku dodatniego wyniku testu antygenowego, zwłaszcza u kotów niewykazujących typowych objawów białaczki, badanie powtarza się po 12-16 tygodniach z uwagi na możliwość wystąpienia wyniku fałszywie dodatniego. Powtórny wynik dodatni raczej świadczy o trwałej wiremii, ale nie można wykluczyć dwóch fałszywych wyników pod rząd. Przydatne jest tu badanie PCR na obecność prowirusowego DNA. Badanie to wychodzi dodatnio najwcześniej, bo już 1-2 tygodnie po zakażeniu. Wynik ujemny wyklucza zakażenia FeLV, natomiast dodatni potwierdza zakażenie, ale może ono być w formie latentnej, a więc nie odpowiadać za objawy chorobowe u kota.
Hofmann-Lehmann i wsp. (11) zalecają izolację wirusa z krwi, test IFA do wykrycia antygenu p27 w neutrofilach i płytkach krwi, test RT-PCR do wykrywania RNA FeLV w plazmie i w ślinie, test seroneutralizacji wirusa do wykrywania przeciwciał anty-FeLV w plazmie i surowicy krwi. Testy te są jednak stosowane głównie w badaniach eksperymentalnych, a nie w rutynowej diagnostyce choroby.
Brak skutecznego leczenia przyczynowego. Istnieje potrzeba odpowiedniej opieki paliatywnej. Jedyną skuteczną metodą zwalczania choroby jest uwolnienie hodowli kotów od zakażenia FeLV, co można osiągnąć przez systematyczne badanie i eliminację nosicieli wirusa oraz stosowanie szczepień z użyciem szczepionki zawierającej wirus inaktywowany, szczepionek podjednostkowych zawierających białka strukturalne wirionu FeLV, szczepionek rekombinowanych i szczepionek wektorowych, najczęściej z użyciem jako wektora rekombinantu wirusa ospy kanarków. Są obawy, że w przypadku szczepionek z adiuwantem istnieje ryzyko indukcji poiniekcyjnego mięsaka (19). Szczepi się koty klinicznie zdrowe, niemające antygenu FeLV we krwi (ujemne w teście antygenowym). Kocięta najczęściej szczepi się dwukrotnie w wieku 9 i 12 tygodni, dawkę przypominającą stosuje się corocznie (22). W przypadku niektórych szczepionek (LeukocellTM 2) odporność po jednorazowym podaniu wynosi 12 miesięcy, a nawet osiąga trzy lata (Versifel FeLV).
Ryc. 1 – Priscylla Barros/gettyimages.com, ryc. 2 – miljko/gettyimages.com
