Rozsiana samoistna hiperostoza szkieletu (DISH – diffuse idiopathic skeletal hyperostosis) to uogólniony stan pobudzenia osteoblastycznego, obejmujący więzadło podłużne kręgosłupa oraz miejsca przyczepów ścięgien do kości. Występuje u psów i kotów w młodym i średnim wieku. Rozpoznanie radiologiczne ustalane jest najczęściej u zwierząt w wieku 5-6 lat.

Radiograficznie DISH może przypominać rozległą spondylozę. Niemniej jednak występuje kilka cech odróżniających te dwie jednostki chorobowe. Dla przypomnienia należy zaznaczyć, że spondyloza jest dość powszechną chorobą starszych psów. Charakteryzuje się rozwojem osteofitów na płytkach końcowych trzonów kręgów, które są skutkiem zwyrodnienia i przebudowy krążków międzykręgowych (ryc. 1). W konsekwencji tych zmian pojawiają się gładkie rozrosty widoczne w obrazie RTG jako całościowo lub częściowo mostujące połączenia pomiędzy brzusznymi i bocznymi powierzchniami trzonów kręgów.

Zespół rozsianej samoistnej hiperostozy szkieletu (DISH) jest jednostką chorobową obejmującą układ szkieletu osiowego u psów i kotów. Jest to niezapalna choroba układowa, która w początkowych stadiach nie daje objawów. Zespół ten charakteryzuje się tworzeniem osteofitów na skutek wapnienia i kostnienia więzadeł oraz przyczepów ścięgnistych mięśni. Patologiczne kostnienie tkanek miękkich dotyczy w większości przypadków więzadła podłużnego kręgosłupa oraz miejsc przyczepu więzadeł międzykręgowych. DISH często diagnozowane jest przypadkowo w trakcie badania radiologicznego. Nasilenie zmian wytwórczych jest nieadekwatne do wieku i zazwyczaj pojawiają się one poniżej piątego roku życia.

Etiologia rozsianej samoistnej hiperostozy szkieletu nie jest do końca poznana. Czynniki metaboliczne, endokrynologiczne, genetyczne czy środowiskowe częściej są określane jako choroby współistniejące niż jako przyczyny choroby. W badaniach nad patogenezą DISH prowadzonych u ludzi wykazano potencjalną rolę insulinopodobnego czynnika wzrostu (IGF-1). W poniższym artykule autorzy przedstawiają obserwacje kliniczne dotyczące dwóch przypadków klinicznych.

Przypadek 1

Do lecznicy zgłosił się właściciel z bokserem, samicą w wieku 6 lat. W wywiadzie zaznaczył, że pies od kilku miesięcy jest nieskutecznie leczony z powodu uogólnionej bolesności kręgosłupa powiązanej ze sztywnością chodu. W dotychczasowej terapii wykorzystywano leki przeciwzapalne z różnych grup, w tym glikokortykosteroidów. W przypadku tych ostatnich zauważano zdecydowaną poprawę stanu klinicznego. Po odstawieniu glikokortykosteroidów występowały jednak ponowne ataki bolesności oraz dyskomfort. Podawano także witaminy z grupy B oraz chondroprotetyki.