Nawracające objawy ze strony układu moczowego są obserwowane u kotów od ponad stulecia, ich przyczyny ciągle nie zostały jednak w pełni wyjaśnione. Zaburzenia objawiające się częstym i bolesnym oddawaniem moczu, w niewielkiej ilości i w różnych miejscach, niejednokrotnie z krwią, zostały opisane już w 1925 roku w podręczniku chorób kotów wydanym w Londynie (10). Od lat 70. ubiegłego wieku nazywane były zespołem urologicznym kotów (FUS, Feline Urological Syndrome), a od lat 80. chorobą dolnych dróg moczowych (LUTD, Lower Urinary Tract Disease) (12). Początkowo wiązano te zespoły z wytrącaniem się kryształów, zwłaszcza trójfosforanów amonowo-magnezowych, szukano także innych przyczyn chorób dróg moczowych.

Ponieważ u 2/3 dorosłych (w wieku 1-10 lat) kotów z przewlekłą chorobą dolnych dróg moczowych nie znajduje się ostatecznie jednoznacznej przyczyny w układzie moczowym, wprowadzono jednostkę „idiopatyczne zapalenie pęcherza kotów” (ang. FIC, Feline Idiopathic Cystitis)¹. Tony Buffington, który od lat 80. zajmował się takimi objawami u kotów, w latach 90. podjął badania nad możliwością wykorzystania takich pacjentów jako naturalnego modelu śródmiąższowego zapalenia pęcherza u ludzi. Zauważył, że u kocich pacjentów z nawracającymi objawami ze strony dolnych dróg moczowych często występują też zaburzenia w obrębie innych układów, na przykład pokarmowego, oddechowego, układu krążenia lub skóry. Zaobserwował, że na­wracające objawy choroby dolnych dróg moczowych ustępowały po umieszczeniu kotów w środowisku zaprojektowanym tak, aby zaspokajało podstawowe potrzeby gatunku. Z tego powodu zaburzenia, które między innymi charakteryzowały się objawami z dolnych dróg moczowych, zaczął określać jako „anksjopatię” (od ang. anxiety, co oznacza niepokój lub lęk) związaną z neurogennymi procesami zapalnymi występującymi w różnych narządach u różnych osobników, a dla całej konstelacji objawów zaproponował nazwę „zespół Pandory”. Nazwa ta podkreśla fakt, że ten zespół kliniczny może obejmować wiele problemów medycznych w obrębie różnych układów i narządów, a jednocześnie nie odnosi się ona do etiologii zaburzeń, która nie została do tej pory dostatecznie wyjaśniona.

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na fakt, że określenie „zapalenie pęcherza” ma znaczenie historyczne, ponieważ w przebiegu FIC (a także podobnego zespołu u ludzi) nie stwierdza się istotnej odpowiedzi zapalnej (12). Obserwowane zapalenie neurogenne znacznie różni się od typowego zapalenia, charakteryzującego się naciekiem neutrofilowym, i wiąże się z pobudzeniem współczulnego układu nerwowego i nadmiernym wydzielaniem noradrenaliny. Może być uruchomione bezpośrednio w wyniku aktywacji zespołu reakcji na stresor (11).