Musisz usunąć bolesną gałkę oczną u niewidzącego pacjenta, ale nie masz doświadczenia w chirurgii okulistycznej? Poniższy artykuł krok po kroku objaśnia technikę tego częstego zabiegu chirurgicznego.

Enukleacja, czyli wyłuszczenie gałki ocznej, jest częstym chirurgicznym zabiegiem okulistycznym w medycynie weterynaryjnej. Wykonuje się ją u pacjentów z bolesną lub ślepą gałką oczną, która nie może być leczona zachowawczo. Oko usuwa się nie tylko w celach terapeutycznych, lecz również diagnostycznych, kiedy nie sposób sklasyfikować klinicznie wewnątrzgałkowego nowotworu (pierwotny czy przerzutowy), zapalenia albo jaskry (wtórna czy pierwotna).

Możliwe powikłania

Najczęstszym problemem, który lekarze weterynarii napotykają przy zabiegu enukleacji, jest trudność w dokładnym odróżnieniu wszystkich tkanek wydzielniczych i całkowitym ich odpreparowaniu, w zależności od wybranej techniki chirurgicznej. Często niewycięte pozostają spojówka i trzecia powieka. Ich funkcja wydzielnicza nie ustaje po zabiegu, przez co dochodzi do tworzenia się torbieli. Z naszego doświadczenia wynika, że powikłanie to pojawia się najczęściej przy zastosowaniu techniki przezspojówkowej.

Drugie najczęstsze powikłanie zabiegu jest skutkiem wywierania nadmiernego nacisku i siły trakcyjnej na gałkę oczną przed przecięciem nerwu wzrokowego. W efekcie może dojść do przemieszczenia się i trakcji skrzyżowania wzrokowego, co często skutkuje trwałą ślepotą drugiego oka. Większe ryzyko tego powikłania występuje u psów brachycefalicznych oraz kotów, ponieważ skrzyżowanie wzrokowe znajduje się u nich bliżej tylnej części gałki ocznej i nadmierny ucisk może doprowadzić do niedokrwienia tej struktury.¹

Techniki chirurgiczne

Operację wyłuszczenia gałki ocznej wykonuje się dwiema technikami – przezspojówkową (zwaną również podspojówkową) oraz przezpowiekową.

Zabieg wykonywany techniką przezspojówkową rozpoczyna się od nacięcia spojówki dookoła gałki ocznej. Zaletą tej metody jest mniejszy ubytek tkanek gałki ocznej i mniej nasilone pooperacyjne zapadanie się powiek wewnątrz oczodołu oraz mniejsze krwawienie śródoperacyjne i krótszy czas zabiegu. Przeciwwskazaniem w tym przypadku jest podejrzenie lub stwierdzenie wewnątrzgałkowego zakażenia. Należy pamiętać, by zlokalizować i usunąć wszystkie pozostałości spojówki i trzeciej powieki wraz z gruczołami, aby uniknąć wspomnianych powikłań.

Technika przezpowiekowa może być stosowana u wszystkich pacjentów ze wskazaniami do usunięcia gałki ocznej. W tym przypadku wykonuje się owalne nacięcie wokół powiek i usuwa się gałkę oczną oraz wszystkie tkanki wydzielnicze (powieki, spojówkę, tr...