W przypadku prostokątnych lub trójkątnych ubytków skóry warto rozważyć rekonstrukcję za pomocą płata jednoszypułowego. Ta technika chirurgiczna jest szczególnie przydatna, gdy tylko po jednej stronie rany znajduje się skóra możliwa do przemieszczenia.

Płat tkankowy to fragment skóry wraz z podskórną tkanką łączną lub mięśniami podskórnymi (np. mięśniem skórnym tułowia), który pozostaje unaczyniony w momencie przemieszczania go na ranę. Płaty jednoszypułowe mobilizuje się poprzez odpreparowanie i przemieszczenie na ranę bez zmiany płaszczyzny szypuły.

Ta technika rekonstrukcji ubytków skórnych może być wykorzystana w przypadkach gdy tylko po jednej stronie rany znajduje się skóra możliwa do przemieszczenia. Jednoszypułowe płaty są wskazane przy prostych ranach prostokątnych lub trójkątnych (ryc. 1a-d).

Przedoperacyjne opracowanie rany

Do momentu usunięcia wszystkich zanieczyszczeń i martwych tkanek oraz opanowania zakażenia ubytek skóry powinno się traktować podobnie jak każdą inną ranę otwartą. Postępowanie jest identyczne jak w przypadku np. zanieczyszczonych ran urazowych lub ran zakażonych.

Ranę należy oczyścić i przepłukać. Przy codziennej zmianie opatrunku trzeba usuwać ewidentnie martwe tkanki (białawe, ciemne lub wolne fragmenty tkanek bez unaczynienia). W przypadku wątpliwości, powinno się pozostawić fragment tkanki w ranie i ocenić go ponownie następnego dnia.

Ranę przepłukuje się płynem fizjologicznym, roztworem 2% dwuoctanu albo glukonaniu chloroheksydyny w rozcieńczeniu 1 : 40 z wodą jałową, pod ciśnieniem 7-8 psi. Takie ciśnienie można uzyskać, stosując strzykawkę 30 ml z igłą 18G.

W razie potrzeby należy zastosować miejscowe środki przeciwbakteryjne (np. sól srebrową sulfadiazyny lub nitrofurazon). Nie są one jednak konieczne we wszystkich przypadkach. Niektóre leki miejscowe mogą niekorzystnie wpływać na pewne stadia gojenia rany (np. negatywne oddziaływanie nitrofurazonu na epitelializację¹), mimo to zawsze priorytetem jest zwalczanie zakażenia. Do leczenia zakażonych ran wskazana może być również antybiotykoterapia ogólna.

Można rozważyć zastosowanie miejscowych środków stymulujących proces gojenia, które pobudzają m.in. powstawanie ziarniny. Do tego typu leków należą: żel z acemannanem (Carravet Acemannan Wound Gel – Carravet), maltodekstryna NF (Intracell – MacLeod Pharmaceuticals) oraz tripeptydowy kompleks miedzi (Iamin, Hydrating Gel Wound Dressing – Folica).

Dobre i złe strony zabiegu

Ponieważ płaty tkankowe mają własne unaczynienie, mogą być wykorzystywane w rekonstrukcji bardziej skomplikowanych ubytków, np. ran z odsłoniętą kością lub podrażnioną tkanką. Jeżeli jednak w takiej ranie może rozwinąć się zdrowa tkanka ziarninowa...