Badanie cytologiczne, czyli ocena mikroskopowa komórek pochodzących z różnych tkanek, rozprowadzonych na szkiełkach podstawowych, stanowi skuteczną metodę oceny zmian skórnych występujących u małych zwierząt, które trafiają do klinik weterynaryjnych.¹ W przypadku wielu guzów skóry badanie cytologiczne może umożliwić ustalenie ostatecznego rozpoznania. W pozostałych analiza pobranego materiału pozwala lekarzowi na wykluczenie niektórych jednostek chorobowych branych pod uwagę w rozpoznaniu różnicowym i wybór najlepszych metod diagnostycznych, które należy zastosować na dalszych etapach postępowania.

Wykonywanie preparatów cytologicznych

Pierwszym, kluczowym etapem badania cytologicznego jest pozyskanie dobrej jakości materiału komórkowego i wykonanie z niego odpowiednich jakościowo preparatów mikroskopowych.

Pobieranie materiału cytologicznego

Technika pobierania materiału in vivo może obejmować wykorzystanie samej igły (technika bez aspiracji – jest to metoda preferowana przez autorkę artykułu) lub igły połączonej ze strzykawką (technika z aspiracją) (patrz ramka „Co jest potrzebne”). Obie te techniki są zazwyczaj określane mianem biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej (BAC).

1. Przed rozpoczęciem pobierania materiału należy ułożyć w rzędzie od czterech do sześciu szkiełek podstawowych.

2. Palcami mniej sprawnej ręki należy ustabilizować położenie zmiany.

3. W przypadku techniki bez aspiracji:

• Wprowadzić igłę w zmianę.
• Szybko wycofać igłę – ale tak, aby nadal pozostawała w obrębie skóry – i ponownie wprowadzić ją w zmianę. Czynności te powtórzyć kilkakrotnie, zanim ostatecznie wysunie się igłę ze skóry.
• Nabrać do strzykawki kilka mililitrów powietrza, podłączyć ją do igły i usunąć zawartość igły na szkiełko podstawowe.
• Należy upewnić się, że ścięty koniec igły jest skierowany ku dołowi, a jej zawartość jest nanoszona na szkiełko mikroskopowe blisko jego matowego końca.

4. W przypadku techniki z aspiracją:

• Podłączyć igłę do strzykawki, wprowadzić igłę w zmianę i kilkakrotnie odciągnąć i puścić tłoczek.
• Po zniesieniu podciśnienia wysunąć igłę ze skóry, odłączyć ją od strzykawki, a następnie nabrać do strzykawki kilka mililitrów powietrza.
• Ponownie połączyć strzykawkę z igłą i nanieść zawartość igły na szkiełko podstawowe.

  Co jest potrzebne

  Pobieranie materiału i wykonywanie preparatów przeznaczonych do badania cytologicznego jest proste i wymaga minimalnej ilości sprzętu:

  • igły (zazwyczaj 20G lub 22G)
  • strzykawka o pojemności 6 ml
  • fabrycznie czyste szkiełka podstawowe.