Test łzowy Schirmera jest metodą oceny produkcji łez, szczególnie przydatną w przypadkach zespołu suchego oka. Wartości referencyjne określające normy dla psów i kotów często różnią się między sobą. Proszę o komentarz na temat norm, do których się pani odnosi, minimalnych wartości referencyjnych, które uważa pani za istotne klinicznie, oraz o podanie wskazówek pomocnych w wykonywaniu testu.

Źródła podają najczęściej, że zakres wartości referencyjnych testu Schirmera u większości gatunków wynosi od 15 do 20 mm/min. Przy interpretowaniu wyników testu należy jednak wziąć pod uwagę kilka czynników. Po pierwsze, u starszych psów często notuje się wartości poniżej 15 mm/min bez jakichkolwiek objawów klinicznych zespołu suchego oka. Co więcej, niektóre zwierzęta w sytuacjach stresowych w lecznicy, w szczególności koty, wykazują bardzo niskie wartości (często równe zeru), również bez objawów klinicznych zespołu suchego oka.

Określenie istotnej klinicznie obniżonej produkcji łez musi więc być oparte na dwóch czynnikach: 1) wyniku testu Schirmera poniżej 15 mm/ /min oraz 2) objawach klinicznych zespołu suchego oka. Przykładowo, jeżeli u zwierzęcia obserwuje się objaw czerwonego oka lub wydzielinę z oczodołu, a wynik testu Schirmera oscyluje pomiędzy 10 a 14 mm/min, należy przypuszczać, że przyczyną jest obniżona produkcja łez (chyba że rozpoznaje się inne zaburzenie, np. wrzód rogówki). Jeżeli natomiast kot trafia do lecznicy z powodu deformacji powieki lub przebarwienia tęczówki, bez objawów czerwonego oka, zeza lub wydzieliny z oczodołu, a wynik testu Schirmera wynosi 1 mm/min, można przypuszczać, że tak niska wartość jest spowodowana stresem. W tym przypadku nie jest konieczne leczenie obniżonej produkcji łez.

Badanie za pomocą testu Schirmera jest stosunkowo proste. Zaleca się stosowanie komercyjnych testów, gdyż są one standaryzowane. Należy zagiąć pasek bibuły na zaznaczonej linii, następnie umieścić zagiętą część pod dolną powieką, w odległości około 2-3 mm od bocznego kąta oka. Bibułę pozostawiamy w oku na 1 minutę lub do czasu gdy 15 mm paska ulegnie zwilżeniu.

Alternatywną metodą pomiaru wydzielania łez jest test nitkowy z czerwienią fenolową. W tej metodzie wykorzystuje się cienką nić nasączoną czerwienią fenolową. Dzięki temu jest ona bardzo przydatna u pacjentów, których gałki oczne są niewielkie, takich jak np. zwierzęta egzotyczne. Test wykonuje się, umieszczając nić kleszczykami w 1/3 długości brzegu powieki, po stronie bocznej, na 15 sekund. Zakres wartości referencyjnych przy prawidłowej produkcji łez u psów oscyluje pomiędzy 25 a 43 mm/15 sekund.

Veterinary Medicine • Vol 105, No 10, October 2010, p. 456

Juliet R. Gionfriddo, DVM, MS, DACVO

Department of Clinical Sciences, College of Veterinary Medicine and Biomedical Sciences, Colorado State University, Fort Collins, CO 80523