Chirurgia
Sztuczny zwieracz cewki moczowej – przełom w leczeniu nietrzymania moczu u psów?
Heather S. Hadley
Istnieje wiele metod leczenia nietrzymania moczu związanego z niewydolnością zwieracza cewki moczowej u zwierząt. Implantacja sztucznego zwieracza cewki może być alternatywą dla pacjentów opornych na inne sposoby leczenia.
Nietrzymanie moczu to brak zdolności do kontrolowanego oddawania moczu. Zwierzę mimowolnie oddaje mocz i nie jest w stanie utrzymać go w pęcherzu do momentu świadomego wypróżnienia. Objawem klinicznym tego zaburzenia jest okresowy lub ciągły wyciek moczu z cewki moczowej. Należy podkreślić, że u niektórych pacjentów z nietrzymaniem moczu można zaobserwować również prawidłowe oddawanie moczu. Nietrzymanie moczu wynika najczęściej z zaburzenia fazy gromadzenia moczu (zaburzenia mechanizmu zamykania cewki moczowej), zaburzenia wypełniania pęcherza moczowego, wad anatomicznych (np. przemieszczonych moczowodów) lub zaburzeń neurogennych.
Na opór cewkowy oraz możliwość kontrolowanego oddawania moczu ma wpływ wiele czynników. Należą do nich m.in. napięcie mięśnia zwieracza cewki moczowej, elastyczność cewki moczowej, wymiary cewki (długość i średnica) oraz ciśnienie śródbrzuszne oddziałujące na zewnętrzną powierzchnię cewki moczowej. Wszystkie te czynniki składają się na mechanizm zwieraczowy cewki. Niewydolność tego mechanizmu doprowadza do nietrzymania moczu.
Niewydolność zwieracza cewki moczowej może być przyczyną nietrzymania moczu u psów i kotów obu płci. Zaburzenie może mieć charakter wrodzony lub nabyty. Najczęściej jednak jest to nabyta choroba dorosłych wysterylizowanych suk ras dużych – według badań dotyka od 5,1 do 20,1% tych zwierząt. Nietrzymanie moczu zazwyczaj pojawia się od trzech do pięciu lat po niepowikłanej owariohisterektomii, a więc rozpoznanie ustala się na ogół u psów w średnim wieku. Najczęstszym objawem niepowikłanej niewydolności zwieracza cewki moczowej jest wyciek moczu u zwierzęcia w pozycji leżącej. Może jednak rozwinąć się również zakażenie dróg moczowych ze względu na zwiększone ryzyko wstępujących zakażeń bakteryjnych przy stale wilgotnym kroczu i zmniejszonym ciśnieniu w cewce moczowej.
Rozpoznawanie
Dotychczasowe badania sugerują, że niewydolność zwieracza cewki jest główną przyczyną nietrzymania moczu w praktyce weterynaryjnej. Rozpoznanie opiera się w dużej mierze na wywiadzie i badaniu ogólnym zwierzęcia. U wszystkich pacjentów należy wykonać podstawowe badania, w tym badanie moczu z posiewem i antybiogramem. W niektórych przypadkach konieczne mogą być badania dodatkowe, w tym USG, RTG z kontrastem, tomografia komputerowa oraz cystoskopia, w celu wykluczenia innych przyczyn nietrzymania moczu.