Metody oceny szpiku kostnego

Biopsja aspiracyjna pozwala uzyskać szczegółowy obraz morfologiczny komórek szpiku kostnego. Jest badaniem względnie niedrogim i prostym w wykonaniu, a czas oczekiwania na jego wyniki jest krótki. Z kolei trepanobiopsja dostarcza podobnej informacji na temat typów komórek, jednak – co ważne – pozwala również na ocenę architektury tkanki tłuszczowej i włóknistej tkanki łącznej względem populacji komórek. Ogniskowe zmiany zrębu szpiku kostnego najłatwiej jest wykazać, oceniając materiał pobrany właśnie za pomocą trepanobiopsji. Tego typu informacje, które można przeoczyć, interpretując rozmaz szpiku wykonany z materiału uzyskanego metodą biopsji aspiracyjnej, obejmują: proces zapalny, proces nowotworowy, martwicę szpiku, osteolizę czy zwłóknienie szpiku. Najlepsze wyniki osiąga się przy równoczesnym wykorzystaniu obydwu metod, których wyniki interpretuje się razem z wynikami rozmazu krwi pobranej od pacjenta tego samego dnia.

Najczęściej wykorzystywane miejsca pobrania szpiku

• Kość biodrowa. U psów jako miejsce pobrania szpiku najczęściej wybiera się grzebień skrzydła kości biodrowej (ryc. 1), ponieważ dostęp do tej struktury nie sprawia żadnych trudności. U małych psów i kotów, u których grzebień biodrowy jest cienki, podczas pobierania próbek metodą trepanobiopsji łatwiej jest umieścić igłę w położeniu prostopadłym względem trzonu kości biodrowej niż w położeniu równoległym. W celu pobrania próbki szpiku z grzebienia skrzydła kości biodrowej można ułożyć pacjenta w pozycji mostkowej lub bocznej. Igłę wprowadza się w najszerszym miejscu grzebienia biodrowego i kieruje w stronę brzuszno-przyśrodkową, tak aby dopasować się do wklęsłej powierzchni strony grzbietowej skrzydła kości biodrowej. Jeżeli igłę skieruje się bocznie względem osi ciała zwierzęcia, może ona zostać wprowadzona jedynie do części korowej kości bądź ześlizgnąć się po jej powierzchni.

• Kość ramienna. U psów otyłych lub o dużej masie mięśniowej do biopsji szpiku kostnego zwykle wybiera się przednio-boczną część guzka większego kości ramiennej (ryc. 2) z uwagi na brak tkanki mięśniowej, tłuszczowej oraz znacznej ilości tkanki podskórnej w tym obszarze. Zarówno podczas wykonywania biopsji aspiracyjnej, jak i trepanobiopsji igła skierowana jest w kierunku tylno-przyśrodkowym. Ze względu na obecność dość grubej powięzi przykrywającej kość, igła może łatwo zsunąć się z jej powierzchni. Dlatego podczas wprowadzania igły do jamy szpikowej należy zachować dużą cierpliwość. W celu pobrania próbki z kości ramiennej lub z kości udowej pacjenta należy ułożyć w pozycji bocznej.