W poniższym artykule Elisa Mazzaferro, DVM, PhD, DACVECC, odpowiada na pytania dotyczące rozpoznawania i leczenia odmy opłucnowej.

P: Jakie są najczęstsze przyczyny i objawy kliniczne odmy opłucnowej?

O: Najczęstszą przyczyną odmy opłucnowej jest uraz związany z uderzeniem przez poruszający się pojazd, kopnięciem przez duże zwierzę lub penetrującą raną klatki piersiowej, na przykład spowodowaną pogryzieniem albo przebiciem przez ostry przedmiot. Rzadziej dochodzi do samoistnej odmy opłucnowej, którą zdarzyło mi się obserwować po miesiącach od urazu klatki piersiowej i stłuczenia płuc. Może ona powstać na skutek migracji ciała obcego, na przykład fragmentów kłosa trawy lub kolca jeżozwierza, bądź przerwania zmienionych chorobowo tkanek płuca (pęcherze, płucne jamy rozedmowe, zmiany towarzyszące zapaleniu płuc, nowotwory). Większość przypadków samoistnej odmy opłucnowej ma jednak charakter idiopatyczny.

Do objawów klinicznych odmy opłucnowej zalicza się nagłe pojawienie się płytkich oddechów i duszności restrykcyjnej (ograniczającej), sine lub brunatne zabarwienie błon śluzowych, zwiększony wysiłek oddechowy/przyjmowanie pozycji ulgowej (orthopnoe), brak apetytu i osłabienie. W niektórych przypadkach zwierzęta oddychają z wyciągniętą głową i szyją oraz łokciami odstawionymi od klatki piersiowej.

P: Jakie czynności diagnostyczne powinno się wykonać przy podejrzeniu tej choroby i jakich wyników należy się spodziewać?

O: Jeżeli zwierzę trafia na wizytę z informacjami o wcześniejszym urazie i istnieje duże prawdopodobieństwo występowania odmy opłucnowej, należy uważnie obserwować pacjenta i przeprowadzić badanie kliniczne, zwracając szczególną uwagę na wspomniane wcześniej objawy. To najlepsze czynności diagnostyczne do przeprowadzenia w pierwszej kolejności. W czasie osłuchiwania klatki piersiowej stwierdza się stłumienie odgłosów oddechowych. Powietrze zazwyczaj przemieszcza się do grzbietowej części klatki piersiowej, podczas gdy płyn znajduje się dobrzusznie, niemniej jednak należy osłuchać całą klatkę piersiową z obydwu stron. Nakłucie klatki piersiowej (ramka „Krok po kroku – nakłucie klatki piersiowej”) ma wartość zarówno diagnostyczną, jak i leczniczą.

Jeżeli po osłuchaniu klatki piersiowej wnioski nie są jednoznaczne, można wykonać zdjęcia rentgenowskie w projekcji profilowej i grzbietowo-brzusznej, aby wykazać obecność wolnego powietrza w jamie opłucnej. Badanie radiograficzne można przeprowadzić tylko wówczas, gdy nie wiąże się ono z nadmiernym stresem dla pacjenta.