Przewlekłe zapalenie jamy ustnej i dziąseł u kotów jest bardzo bolesną chorobą, charakteryzującą się ciężkim zapaleniem dziąseł oraz błony śluzowej policzków i tylnego odcinka jamy ustnej.¹ Występuje u 0,7-10% populacji kotów.² Niniejszy artykuł omawia objawy kliniczne przewlekłego zapalenia jamy ustnej i dziąseł, przedstawia obecne możliwości leczenia oraz obiecujące metody terapeutyczne, które mogą być wkrótce dostępne.

Identyfikacja zapalenia

Kluczowe znaczenie ma zróżnicowanie zapalenia dziąseł z zapaleniem jamy ustnej – zapalenie dziąseł jako takie dotyczy samych dziąseł (ryc. 1), podczas gdy zapalenie jamy ustnej obejmuje błony śluzowe wszystkich struktur znajdujących się w jamie ustnej. W praktyce klinicznej określenie „zapalenie jamy ustnej” powinno być zarezerwowane dla rozległego zapalenia, wykraczającego poza zapalenie dziąseł oraz zapalenie przyzębia, które może się rozprzestrzeniać także na tkankę podśluzową (ryc. 2).³

Linia śluzowo-dziąsłowa stanowi granicę, która pozwala lekarzowi na odróżnienie tych dwóch jednostek chorobowych. Standardowe zapalenie dziąseł nie przechodzi poza dziąsła, podczas gdy zapalenie jamy ustnej zawsze rozciąga się poza linię śluzowo-dziąsłową.

• Kiedy zapalenie jamy ustnej rozciąga się na błonę śluzową wyrostków zębodołowych i policzków, określane jest jako zębodołowe lub tylne zapalenie jamy ustnej.
• Kiedy zapalenie występuje w tylnej nosogardzieli bocznie do fałdów podniebienno-językowych, jest określane mianem tylnego zapalenia błony śluzowej lub jamy ustnej.^1,3,4

Rozpoznawanie

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne przewlekłego zapalenia jamy ustnej i dziąseł u kotów mogą być stosunkowo zmienne (tab. 1), ale w większości przypadków występuje ból umiarkowany do silnego, a w ciężkich przypadkach intensywna wokalizacja podczas otwierania jamy ustnej.

Wyniki badań diagnostycznych

Wyniki badania jamy ustnej są następujące:

• Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej (ryc. 2).
• Zapalenie błony śluzowej dziąsłowej i policzkowej zębów przedtrzonowych i trzonowych (najczęściej symetryczne) oraz tylnej okolicy ustnej części gardła (ryc. 3).

Jednocześnie może występować resorpcja zębów i(lub) zapalenie przyzębia (zapalenie powierzchni zębowej i otaczającej kości zębodołów).^1,4

U niektórych pacjentów może występować hiperglobulinemia.² Jednakże w badaniach hematologicznych u kotów z przewlekłym zapaleniem jamy ustnej i dziąseł nie stwierdza się neutrofilii.

Ekstrakcje części lub wszystkich zębów

Skuteczne leczenie przewlekłego zapalenia jamy ustnej i dziąseł wymaga ograniczenia liczby bakterii w jamie ustnej.1 Najskuteczniejszą metodą klinicznego ograniczania zapalenia jamy ustnej jest częściowa lub pełna ekstrakcja zębów (ryc. 4-6).