Artykuł wiodący
Przewlekłe wymioty u kotów – kiedy zalecić wykonanie endoskopii?
Kyle Restle, Jacqueline Whittemore
Przewlekłe wymioty stanowią powszechną przyczynę wizyt kotów w lecznicach weterynaryjnych. Postępowanie diagnostyczne w ich przypadku może być frustrujące zarówno dla właściciela zwierzęcia, jak i dla lekarza weterynarii, ponieważ lista rozpoznań różnicowych dla tego zaburzenia jest bardzo długa.
Wymioty przewlekłe definiuje się jako co najmniej trzy epizody wymiotów obserwowane w ciągu miesiąca, które utrzymują się przynajmniej przez trzy miesiące.1 Nie należy przy tym pomijać wymiotów trichobezoarami (kulami zlepionej sierści), zwłaszcza u kotów niemających długiej sierści, ponieważ ich powstawanie może świadczyć o zaburzeniach motoryki przewodu pokarmowego na skutek choroby pierwotnej.2
Badanie endoskopowe może być przydatnym narzędziem diagnostycznym pozwalającym na ustalenie ostatecznego rozpoznania, nie jest to jednak metoda ani tania, ani zupełnie pozbawiona ryzyka. Ponadto zbyt wczesne przeprowadzenie endoskopii może prowadzić do błędnej diagnozy, ponieważ wyniki badania histologicznego nie różnicują poszczególnych rodzajów przewlekłej enteropatii, takich jak choroba zależna od diety (FRD – food-related disease) bądź choroba zapalna jelit (IBD – inflammatory bowel disease).3,4 A zatem, kiedy lekarz weterynarii ocenia kota z przewlekłymi wymiotami, musi podejść do tego problemu w sposób systematyczny. W pierwszej kolejności należy ocenić, czy u pacjenta występują wymioty, czy może jest to ulewanie. Wymioty jest to proces aktywny, któremu towarzyszy odruch wymiotny lub praca tłoczni brzusznej, i często poprzedzają go nudności bądź nadmierne ślinienie. Wymiociny mogą zawierać częściowo strawione pożywienie i mieć zabarwienie typowe dla obecnej w nich żółci. W przeciwieństwie do wymiotów ulewanie jest to proces bierny. Ulany materiał jest zazwyczaj niestrawiony, może być otoczony śliną i nie zawiera żółci.
Po upewnieniu się, że powodem wizyty zwierzęcia w lecznicy rzeczywiście są przewlekłe wymioty, kolejnym krokiem jest opracowanie odpowiedniej listy rozpoznań różnicowych. Powinna ona uwzględniać opis pacjenta, środowisko, w którym przebywa, dane z wywiadu oraz informacje zebrane w trakcie badania klinicznego, ponieważ wszystkie te kwestie mogą mieć wpływ na postępowanie diagnostyczne. Przykładowo, u starszych kotów przed wykonaniem badań obrazowych jamy brzusznej zazwyczaj w pierwszej kolejności zaleca się przeprowadzenie oceny metabolicznej, natomiast u młodego kota właściwym postępowaniem może być zlecenie badania radiologicznego jamy brzusznej w trybie pilnym z uwagi na ryzyko związane z połknięciem liniowego ciała obcego.5