Wskazania do obrazowania unaczynienia jamy brzusznej obejmują wykluczenie nowotworowego naciekania naczyń krwionośnych, wykrywanie podejrzewanych wrodzonych wad naczyniowych oraz rozpoznanie zakrzepów wewnątrznaczyniowych (na przykład w przypadkach podejrzenia nadkrzepliwości). Możliwość identyfikacji naczyń jamy brzusznej również jest ważna, ponieważ ułatwia odnalezienie struktur anatomicznych, takich jak trzustka, węzły chłonne lub nadnercza.

Dokładna ocena unaczynienia jamy brzusznej oraz węzłów chłonnych, gdy są rozpoznawalne, stanowi część pełnego badania USG jamy brzusznej i wymaga doświadczenia, jak również zrozumienia anatomii oraz techniki ultrasonografii doplerowskiej.

Ultrasonografia doplerowska

Ultrasonografię doplerowską wykorzystuje się do oceny jakości przepływu krwi – jego obecności albo braku, kierunku, prędkości oraz charakteru (przepływ laminarny lub przepływ turbulentny). W ultrasonografii stosuje się cztery techniki doplerowskie – doplera fali ciągłej, doplera fali pulsacyjnej, doplera mocy oraz doplera kolorowego, które podzielono w zależności od widma wyświetlacza i trybu kolorów. Zalety i wady stosowanych technik USG jamy brzusznej podsumowano w tabeli 1.¹ Zasada doplera opiera się na równaniu przesunięcia częstotliwości (ryc. 1). Zmiana częstotliwości jest w zakresie kHz i może być słyszalna, kiedy wyświetlane są zmiany spektralne (widmowe) w obrazie doplerowskim.

Techniki obrazowania

Dopler spektralny

Obraz jest wyświetlany jako funkcja przepływu krwi (oś y) w czasie (oś x). Idealnie linia próby obrazowania spektralnego doplera powinna być równoległa do badanego obszaru lub do linii przepływu krwi, tak by kąt padania wiązki ultradźwięków wynosił 0°. Jeśli kąt padania wynosi 90°, nie będzie wyświetlany żaden przepływ (ryc. 1).

Obecnie stosuje się dwa rodzaje widmowych (spektralnych) technik doplera – doplera fali ciągłej i doplera fali pulsacyjnej.

Dopler fali ciągłej jest używany w echokardiografii. Wykorzystuje przetworniki fazowe zawierające wiele kryształów, które niezależnie i stale transmitują i odbierają fale ultradźwiękowe. Zaletą doplera fali ciągłej jest możliwość rejestracji wysokich prędkości przepływu krwi (> 6 m/s) z dużą dokładnością (brak artefaktu aliasingu, patrz ramka „Aliasing w widmowych obrazach doplera fali pulsacyjnej”). Pozwala również na identyfikację kierunku przepływu krwi w stosunku do przetwornika – przepływ skierowany w stronę przetwornika znajduje się powyżej linii podstawowej (kierunek dodatni), a odpływ z przetwornika poniżej linii podstawowej (kierunek ujemny). Wadą jest to, że prędkości przepływu rejestrowane są wzdłuż linii badania i konkretna lokalizacja anatomiczna wzdłuż tej linii nie jest dokładnie rejestrowana. Nazywa się to niejednoznacznością granicy.