Zapalenie wielostawowe o podłożu immunologicznym (IMPA) jest ważną chorobą, którą należy uwzględnić w diagnostyce psów. Leczenie IMPA różni się znacznie od leczenia wielu innych chorób, przy których mogą występować podobne objawy, a schemat postępowania u poszczególnych pacjentów może być odmienny. Dlatego tak ważne jest ustalenie właściwego rozpoznania. W tym artykule przedstawiono niektóre najważniejsze punkty pomocne przy rozpoznawaniu IMPA u psów i opracowaniu planu leczenia.

Objawy kliniczne

Jednym z wyzwań przy rozpoznawaniu IMPA jest różnorodność możliwych objawów klinicznych. Do najważniejszych z nich zalicza się niechęć do ruchu, zmieniony sposób poruszania się lub kulawiznę oraz obrzęk i bolesność wielu stawów.^1-5 U psów obserwuje się często sztywny chód albo sprawiają one wrażenie, jakby „poruszały się po rozżarzonym węglu”. Kulawizna może być widoczna w różnych kończynach i pojawiać się w różnym czasie. Może także występować ból kręgosłupa, który spowodowany jest zapaleniem stawów międzywyrostkowych. Niekiedy pojawia się też zapalenie opon mózgowych.³

Inne objawy kliniczne związane z zapaleniem wielostawowym o podłożu immunologicznym (na przykład gorączka, senność, brak apetytu, wymioty lub biegunka) mogą być mniej pomocne w rozpoznaniu, że źródłem problemu są stawy. Niekiedy są to jedyne objawy obserwowane u pacjentów z IMPA.^4-6 Badania wykazały, że u 8-40% psów z gorączką o nieznanej przyczynie rozpoznano ostatecznie IMPA. Wiele z tych zwierząt nie wykazywało objawów bólowych ani obrzęku stawów.^6-8 W innym badaniu u większości psów z IMPA odnotowano sztywność lub trudności przy chodzeniu (80%), ale tylko u 40% z nich stwierdzono bolesność stawów.⁴ Wśród psów objętych badaniami niektóre rasy pojawiały się częściej niż inne, ale choroba może wystąpić u psa każdej rasy, płci, wieku czy wielkości.^3-6

Z tego powodu ważne jest, aby w diagnostyce różnicowej brać pod uwagę IMPA nie tylko w przypadkach z wyraźnymi objawami zmian w stawach, ale także przy ogólnym ograniczeniu mobilności lub przewlekłej gorączce.

Definicje

Zapalenie wielostawowe o podłożu immunologicznym określa się jako nagromadzenie w mazi stawowej kompleksów immunologicznych (typ III nadwrażliwości), co zapoczątkowuje kaskadę reakcji powodujących napływ neutrofilów do stawu.⁹ W niektórych erozyjnych (nadżerkowych) postaciach IMPA może także zachodzić reakcja z udziałem komórek T (typ IV nadwrażliwości), ukierunkowana na chrząstkę stawową.⁹

Dawniej u psów wyróżniano cztery typy IMPA – idiopatyczne (typ I), wtórne do zakażeń nieobejmujących stawów (typ II), wtórne do chorób przewodu pokarmowego (typ III) i wtórne do nowotworów (typ IV).1 Według bardziej uproszczonego podejścia IMPA po...