Przysadkowa postać nadczynności kory nadnerczy stanowi najczęstszą przyczynę spontanicznej choroby Cushinga u psów. Wynika ona z niewłaściwego (nadmiernego) wydzielania hormonu adrenokortykotropowego (ACTH) przez komórki gruczolaka przysadki.

Obecnie większość psów z przysadkową postacią nadczynności kory nadnerczy jest poddawana leczeniu farmakologicznemu. Celem nie jest eliminacja przyczyny choroby (tj. guza przysadki), ale łagodzenie objawów klinicznych i zmniejszenia ryzyka powikłań wynikających ze zbyt wysokiego stężenia hormonów kory nadnerczy (hiperadrenokortycyzm). Aby utrzymać dobrostan pacjenta, niezbędne jest leczenie trwające do końca jego życia. Właściciele zwierząt z przysadkową postacią nadczynności kory nadnerczy muszą zobowiązać się do regularnego monitorowania ich stanu klinicznego i sumiennego uczęszczania na wizyty kontrolne. Chociaż nie ma zgodności co do tego, czy leczenie farmakologiczne przysadkowej postaci nadczynności kory nadnerczy prowadzi do wydłużenia życia chorych zwierząt, większość lekarzy praktyków uważa, że odpowiednie postępowanie powoduje znaczącą poprawę jakości życia zarówno psów, jak i ich właścicieli.¹

Możliwości leczenia

U ludzi rutynowym postępowaniem w przypadku przysadkowej nadczynności kory nadnerczy jest usunięcie gruczolaka przysadki, wykonywane na drodze minimalnie inwazyjnego zabiegu endoskopowego z dojścia przez jamę nosową. Zastosowanie tej metody operacyjnej u psów technicznie nie jest możliwe, ale nieliczne instytucje oferują obecnie zabieg chirurgicznego wycięcia przysadki z dostępu przez­klinowego. Długoterminowe efekty takiego leczenia są korzystne. Ponad 75% psów po operacji przeżywa dwa lata. Koszty zabiegu są jednak wysokie, a psy leczone tą metodą wymagają dożywotniego podawania hormonów (prednizon, tyroksyna, ± desmopresyna).²

Do leczenia przysadkowej postaci nadczynności kory nadnerczy u psów można także wykorzystać radioterapię, ale może ona wymagać wielokrotnego znieczulenia pacjenta (zależnie od wybranej metody napromieniania i zastosowanego schematu radioterapii), a całkowite ustąpienie hiperkortyzolemii zdarza się bardzo rzadko. Z uwagi na całkowicie inne kryteria klasyfikacji pacjentów do zabiegu (co prawdopodobnie negatywnie wpływa na obiektywność wyników) trudno porównywać wskaźniki przeżywalności psów po chirurgicznym usunięciu przysadki i po radioterapii. Ponadto wydaje się, że na wyniki leczenia metodą radioterapii wpływ ma wybór metody napromieniania. W grupie 12 psów z przysadkową postacią nadczynności kory nadnerczy otrzymujących 10 dawek frakcyjnych wynoszących 3,8 Gy przez cztery tygodnie uzyskana mediana czasu przeżycia wyniosła 961 dni (zakres od 28 do 1328 dni).³ Natomiast w innym opracowaniu, które objęło 29 psów poddanych radioterapii stereotaktycznej (jedna dawka frakcyjna 15 Gy lub trzy dawki frakcyjne po 8 Gy), mediana przeżycia wyniosła zaledwie 245 dni.⁴