Zapalenia wątroby i dróg żółciowych są ważną przyczyną zachorowań i (rzadziej) śmierci u kotów.¹ Zapalna choroba wątroby i dróg żółciowych jest w Stanach Zjednoczonych drugą najczęściej występującą chorobą wątroby u tego gatunku.²

W 2003 roku komitet standaryzacyjny World Small Animal Veterinary Association (WSAVA) zaproponował schemat klasyfikacji histologicznej, mający pomóc zdefiniować rozbieżności między publikowanymi obrazami histologicznymi limfocytarnego zapalenia wrotnego wątroby i przewlekłego limfocytarnego zapalenia przewodów żółciowych oraz ustalić międzynarodową terminologię diagnostyczną dla przypadków hepatopatii.^3,4 Schemat ten wyróżnia cztery kategorie zapalenia dróg żółciowych (cholangitis) – neutrofilowe, limfocytarne, niszczące i przewlekłe (związane z inwazją motylicy).⁴ W artykule opisano ostre oraz przewlekłe neutrofilowe cholangitis u kotów.

Charakterystyka zwierzęcia, objawy kliniczne, podstawowe informacje z wywiadu i wyniki badań obrazowych mogą wstępnie wskazać na zapalne, zakaźne bądź nowotworowe hepatopatie i stłuszczenie wątroby. Ważnym elementem uzyskania ostatecznego rozpoznania są badanie cytologiczne i posiew tkanek wątroby oraz żółci albo biopsja tkanek.

Patofizjologia i objawy kliniczne

Neutrofilowe zapalenie dróg żółciowych występuje częściej u kotów niż u psów.⁴ Wyróżnia się ostre i przewlekłe cholangitis.¹ Zgodnie z przypuszczalną patogenezą jest skutkiem wniknięcia treści pokarmowej i wstępującego zakażenia bakteriami jelitowymi.^1,5 W obrazie histologicznym obserwuje się neutrofile w świetle dróg żółciowych, ściśle związane z przewodami żółciowymi lub między komórkami nabłonka tych przewodów. Jeżeli zapalenie sięga poza warstwę graniczną i do miąższu wątroby, wówczas rozpoznaje się cholangiohepatitis. Postępowanie choroby może doprowadzić do przerwania przewodu żółciowego i wycieku żółci, martwicy oraz ropni.⁴

Wyniki wcześniejszych badań sugerowały, że koty z ostrą chorobą neutrofilową są młodsze i wykazują większą skłonność do gorączki, utraty masy ciała i przesunięcia w lewo obrazu neutrofilowego.^3,6,7 Ostatnie badania wykazały jednak nakładanie się na siebie objawów klinicznych i wyników badań laboratoryjnych w przypadkach ostrej i przewlekłej choroby.¹ Do najczęściej obserwowanych objawów zalicza się posmutnienie, wymioty, utratę masy ciała i zmniejszony apetyt. W czasie badania zwierzęcia zwykle nie są widoczne nieprawidłowości, niekiedy jednak można zaobserwować gorączkę (22% przypadków), żółtaczkę (34%) i powiększenie wątroby (21%). Zmiany w ogólnym obrazie krwi wykrywane są u mniej niż połowy kotów z neutrofilowym zapaleniem przewodów żółciowych i obejmują leukocytozę (39%) neutrofilową z przesunięciem obrazu w lewo (pałeczki 33%) oraz niedokrwistość (34%). Nawet u kotów ze średnio nasilonym lub ciężkim przebiegiem cholangitis aktywność enzymów wątrobowych może być w granicach normy.⁶