Choroby wewnętrzne
Neutrofilowe zapalenie przewodów żółciowych u kotów
Marnin Forman
Zapalenia wątroby i dróg żółciowych są ważną przyczyną zachorowań i (rzadziej) śmierci u kotów.1 Zapalna choroba wątroby i dróg żółciowych jest w Stanach Zjednoczonych drugą najczęściej występującą chorobą wątroby u tego gatunku.2
W 2003 roku komitet standaryzacyjny World Small Animal Veterinary Association (WSAVA) zaproponował schemat klasyfikacji histologicznej, mający pomóc zdefiniować rozbieżności między publikowanymi obrazami histologicznymi limfocytarnego zapalenia wrotnego wątroby i przewlekłego limfocytarnego zapalenia przewodów żółciowych oraz ustalić międzynarodową terminologię diagnostyczną dla przypadków hepatopatii.3,4 Schemat ten wyróżnia cztery kategorie zapalenia dróg żółciowych (cholangitis) – neutrofilowe, limfocytarne, niszczące i przewlekłe (związane z inwazją motylicy).4 W artykule opisano ostre oraz przewlekłe neutrofilowe cholangitis u kotów.
Charakterystyka zwierzęcia, objawy kliniczne, podstawowe informacje z wywiadu i wyniki badań obrazowych mogą wstępnie wskazać na zapalne, zakaźne bądź nowotworowe hepatopatie i stłuszczenie wątroby. Ważnym elementem uzyskania ostatecznego rozpoznania są badanie cytologiczne i posiew tkanek wątroby oraz żółci albo biopsja tkanek.
Patofizjologia i objawy kliniczne
Neutrofilowe zapalenie dróg żółciowych występuje częściej u kotów niż u psów.4 Wyróżnia się ostre i przewlekłe cholangitis.1 Zgodnie z przypuszczalną patogenezą jest skutkiem wniknięcia treści pokarmowej i wstępującego zakażenia bakteriami jelitowymi.1,5 W obrazie histologicznym obserwuje się neutrofile w świetle dróg żółciowych, ściśle związane z przewodami żółciowymi lub między komórkami nabłonka tych przewodów. Jeżeli zapalenie sięga poza warstwę graniczną i do miąższu wątroby, wówczas rozpoznaje się cholangiohepatitis. Postępowanie choroby może doprowadzić do przerwania przewodu żółciowego i wycieku żółci, martwicy oraz ropni.4
Wyniki wcześniejszych badań sugerowały, że koty z ostrą chorobą neutrofilową są młodsze i wykazują większą skłonność do gorączki, utraty masy ciała i przesunięcia w lewo obrazu neutrofilowego.3,6,7 Ostatnie badania wykazały jednak nakładanie się na siebie objawów klinicznych i wyników badań laboratoryjnych w przypadkach ostrej i przewlekłej choroby.1 Do najczęściej obserwowanych objawów zalicza się posmutnienie, wymioty, utratę masy ciała i zmniejszony apetyt. W czasie badania zwierzęcia zwykle nie są widoczne nieprawidłowości, niekiedy jednak można zaobserwować gorączkę (22% przypadków), żółtaczkę (34%) i powiększenie wątroby (21%). Zmiany w ogólnym obrazie krwi wykrywane są u mniej niż połowy kotów z neutrofilowym zapaleniem przewodów żółciowych i obejmują leukocytozę (39%) neutrofilową z przesunięciem obrazu w lewo (pałeczki 33%) oraz niedokrwistość (34%). Nawet u kotów ze średnio nasilonym lub ciężkim przebiegiem cholangitis aktywność enzymów wątrobowych może być w granicach normy.6