Endokrynologia
Rozpoznawanie nadczynności tarczycy u kotów
Heather L. Kvitko-White
U większości kotów rozpoznanie nadczynności tarczycy jest łatwe. W niektórych przypadkach jednak potrzebne są bardziej rozszerzone badania, w tym oznaczenie całego panelu hormonów tarczycy.
Nadczynność tarczycy jest jedną z najczęściej występujących chorób starszych kotów – dotyczy co dziesiątego z nich.1 Po raz pierwszy została udokumentowana w 1979 roku. Od tego czasu zmieniła się z choroby początkowo nierozpoznawalnej w zaburzenie uwzględniane w rutynowych badaniach monitorujących stan zdrowia zwierzęcia. Dostępność testu oznaczającego tyroksynę całkowitą (TT4) w panelach kocich umożliwiła wczesną diagnostykę, obecnie można więc potwierdzić chorobę, zanim pojawią się pierwsze objawy kliniczne.
U około 90% kotów hipertyreoidyzm może być prawidłowo rozpoznany na podstawie pojedynczych wyników, wskazujących na podwyższenie TT4.2 U pozostałych 10% rozpoznanie może nie być takie łatwe. Utrudniają je różnice między poszczególnymi pacjentami, niuanse charakterystyczne dla ras i częste występowanie współistniejących chorób u pacjentów geriatrycznych. Fałszywie ujemne wyniki badań mogą opóźniać rozpoznanie i prowadzić do znacznego rozwoju choroby u zwierzęcia, a wyniki fałszywie dodatnie mogą przyczyniać się do nieprawidłowego rozpoznania i jatrogennej niedoczynności tarczycy.
Rozpoznanie
Chociaż nadczynność tarczycy stwierdzano nawet u kotów czteroletnich, 95% zwierząt w momencie rozpoznania choroby było w wieku starszym niż osiem lat, a 90% miało ponad 10 lat.2 Hormon tarczycy oddziałuje na różne sposoby na cały organizm, szczególnie na metabolizm oraz czynność układu krążenia i układu oddechowego. Bez względu na to, czy tyreotoksykoza (kliniczny zespół nadmiaru hormonów tarczycy) spowodowana jest wieloguzkowym gruczolakiem, czy też rzadkim rakiem tarczycy, powoduje wieloukładową chorobę i szeroką gamę możliwych objawów.
Ponieważ nadczynność tarczycy i jej objawy kliniczne mają często charakter podstępnie postępujący, mogą minąć miesiące, a nawet lata, zanim właściciel zauważy chorobę. Może interpretować zwiększony apetyt i podwyższoną aktywność jako objawy dobrego stanu zdrowia. Objawy kliniczne mogą być nieznaczne, łagodne lub mogą nie występować wcale. W przypadku współistnienia innych nasilonych chorób objawy kliniczne mogą być charakterystyczne dla tych zaburzeń.
Koty z nadczynnością tarczycy, której towarzyszy apatia, stanowią mniejszość (10% przypadków). U tych zwierząt zwykle obecne są równocześnie choroby układu pokarmowego, serca lub nerek. Ich współwystępowanie powoduje senność, brak apetytu, odwodni...