Celem artykułu jest zapoznanie Czytelnika z tajnikami tej często trudnej w leczeniu choroby oraz istotną rolą, jaką odgrywa pomiar kortyzolu we krwi w jej rozpoznawaniu i leczeniu.

Hiperadrenokortycyzm (HAC) lub inaczej zespół Cushinga może wynikać z długotrwałej ekspozycji na nadmierne stężenie glikokortykosteroidów. Dwie najczęstsze postacie u psów to nadczynność kory nadnerczy przysadkowa (PDH) i nadnerczowa (ADH). PDH występuje wtedy, gdy nieprawidłowe wydzielanie hormonu adrenokortykotropowego (ACTH) przez przysadkę stymuluje nadnercza do nadmiernej produkcji kortyzolu. Nadnerczowa postać hiperadrenokortycyzmu związana jest z gruczolakiem lub rakiem kory nadnerczy, autonomicznie wydzielającym duże ilości kortyzolu. Zespół Cushinga zazwyczaj dotyka psy w średnim i starszym wieku bez predylekcji rasowej.

Objawy kliniczne zespołu Cushinga mogą się różnić i odzwierciedlać liczne działania kortyzolu na komórki organizmu. Do najczęstszych objawów klinicznych związanych z tą endokrynopatią należą: wielomocz i wzmożone pragnienie, nadmierny apetyt, obwisły brzuch, duszność, zanik mięśni i zmiany dermatologiczne, w tym łysienie, ropne zapalenie skóry i jej ścieńczenie. W rutynowej ocenie laboratoryjnej typowo identyfikuje się kilka nieprawidłowości wynikających z nadmiaru kortyzolu, w tym zwiększoną aktywność fosfatazy zasadowej (AP), hiperlipidemię, łagodną hiperglikemię, obecność leukogramu stresowego, trombocytozę, niski ciężar właściwy moczu i białkomocz o nasileniu łagodnym do umiarkowanego. Ponadto wiele psów z zespołem Cushinga ma nadciśnienie układowe.

Bliższe spojrzenie na kortyzol i jego znaczenie w diagnostyce

Pomiary stężenia kortyzolu we krwi są niezbędne do ustalenia prawidłowego rozpoznania i monitorowania leczenia pacjentów z zespołem Cushinga. Gdy objawy kliniczne i wyniki badań wskazują na podejrzenie tego zespołu, zazwyczaj przeprowadza się jede...