Artykuł przedstawia szczegóły przeprowadzania badań okulistycznych, włączając w to wskazówki dotyczące potrzebnego wyposażenia, technik obserwacyjnych i innych aspektów.

Badanie okulistyczne nie powinno być przerażającym doświadczeniem. Chociaż interpretacja jego wyników może być czasem wyzwaniem, samo badanie postępuje w logicznej, anatomicznej kolejności. Poza tym nie wymaga ono drogiego sprzętu. W zasadzie najważniejsze elementy nie mają charakteru okulistycznego – pokój, który można zaciemnić, silne źródło ogniskowego światła, na przykład transiluminator typu Finoff, oraz lupa. Potrzebny będzie oftalmoskop, aby zbadać dno oka pacjenta, a także tonometr do rozpoznania i monitorowania jaskry oraz zapalenia błony naczyniowej. Poza tym niezbędny sprzęt obejmuje tylko kilka testów paskowych (do wykonania testu łzowego Schirmera w celu pomiaru produkcji łez), barwnik fluoresceinę do wykrycia wrzodów rogówki, kilka roztworów miejscowych (środek miejscowo znieczulający i roztwór tropikamidu do rozszerzenia źrenicy), a także małe kleszczyki i/lub gaziki do wywinięcia powiek.

Tak jak przy badaniu każdego innego układu bądź narządu trzeba zwrócić szczególną uwagę na opis pacjenta. Wiele chorób oczu może być związanych z rasą lub wiekiem, zwłaszcza u psów. Różne zaburzenia okulistyczne mogą być objawem chorób ogólnoustrojowych bądź neurologicznych, dlatego należy przeprowadzić ogólny wywiad oraz dokładne badanie kliniczne i neurologiczno-okulistyczne.

Obserwacja

Należy obserwować pacjenta, gdy wchodzi do gabinetu. Jest to nieznane mu środowisko, dlatego mogą przy tym ujawnić się zaburzenia widzenia, które będzie można poddać późniejszej ocenie. Następnie trzeba ocenić pacjenta z odległości, bez dotykania go (gdyż może to spowodować mrużenie oczu), i zadać sobie następujące pytania:

• Czy oczy są prawidłowo otwarte? Czy są zmrużone i czy występuje nadmierne mruganie, sugerujące ból?
• Czy gałki oczne są normalnej wielkości i w prawidłowych miejscach? Oceń, czy gałka oczna wystaje (wytrzeszcz) lub jest powiększona (woloocze) (ryc. 1) oraz czy źrenice są tej samej wielkości.
• Oceń, czy ukształtowanie powiek jest prawidłowe. Czy występuje wwinięcie powiek (entropion) lub ich wywinięcie (ektropion) (zwykle dotyczy dolnej powieki) (ryc. 2)? Czy górna powieka nie opada, a trzecia powieka nie jest widoczna?
• Czy występuje wydzielina z worka spojówkowego? Jeżeli tak, to jaki ma charakter?

Następnie wykonuje się badanie palpacyjne okolicy gałki ocznej, aby wykryć jakiekolwiek złamania, opuchliznę itp. Należy wtedy wykorzystać okazję i ucisnąć gałkę oczną przez górną powiekę. Służy to jako test powrotu na prawidłowe miejsce, którego ...