Czerniak to najczęściej występujący nowotwór jamy ustnej u psów. Rasami predysponowanymi do jego rozwoju są pudle miniaturowe, jamniki, teriery szkockie, cocker spaniele, chow chow i golden retrievery.^1-3  Większość psów, które zapadają na czerniaka, to zwierzęta w starszym wieku. Nie stwierdzono predylekcji związanej z płcią do rozwoju tego nowotworu.⁴  Czerniaki trzeba różnicować z innymi złośliwymi guzami rozwijającymi się w jamie ustnej (na przykład rakiem płaskonabłonkowym, włókniakomięsakiem), z łagodnymi guzami jamy ustnej, a także zmianami o charakterze zapalnym lub rozrostowym, które w tej okolicy występują znacznie częściej niż nowotwory złośliwe.^5,6

Obraz kliniczny choroby

Psy z czerniakiem jamy ustnej mogą nie wykazywać żadnych objawów klinicznych. W takich przypadkach to zwykle właściciel zauważa obecność guza w jamie ustnej zwierzęcia lub jest on stwierdzany podczas rutynowego badania klinicznego bądź w czasie profilaktycznego zabiegu stomatologicznego. Do objawów klinicznych czerniaka jamy ustnej zalicza się nieprzyjemny zapach z jamy ustnej, obfite ślinienie, krwawienia z jamy ustnej, zaburzenia połykania, deformacje twarzoczaszki oraz ból pojawiający się podczas wykonywania różnych czynności w obrębie jamy ustnej.^4,7,8 Czerniaki jamy ustnej są często pigmentowane (ryc. 1), ale czerniaki amelanotyczne mogą stanowić do 38% przypadków tych nowotworów.⁹ Czerniaki najczęściej lokalizują się na dziąsłach, wargach, języku i podniebieniu twardym.^3,4,10

Rozpoznanie

W niektórych przypadkach, szczególnie jeżeli guz jest pigmentowany, rozpoznanie czerniaka jamy ustnej można potwierdzić badaniem cytologicznym materiału pobranego na drodze biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej. Do rozpoznania większości niepigmentowanych guzów jamy ustnej konieczne jest wykonanie biopsji wycinkowej (klinowej lub sztancowej), połączone zwykle z badaniem pobranego materiału metodą immunohistochemiczną, ponieważ obraz histologiczny czerniaków amelanotycznych oraz słabo zróżnicowanych mięsaków lub raków może być podobny. W celu ustalenia ostatecznego rozpoznania patolog może zalecić przeprowadzenie barwień immunohistochemicznych z wykorzystaniem takich przeciwciał jak Melan-A, S-100, PNL2, TRP-1 i TRP-2.^11-13

Jeżeli to tylko możliwe, należy unikać wykonywania biopsji wycięciowej, ponieważ jej przeprowadzenie skutkuje pozostawieniem komórek nowotworowych poza polem operacyjnym. Jeżeli guz jest niewielki i jego resekcja jest nie do uniknięcia, precyzyjne...

Ocena stopnia zaawansowania klinicznego nowotworu