Kliniczne znaczenie białkomoczu jest widoczne u psów z ciężką nefropatią białkogubną. Przykładem może być pacjent o imieniu Pickles, 7-letni kastrowany pies rasy cockapoo, który został przyprowadzony na wizytę ze względu na powiększony obrys brzucha, trudności w oddychaniu oraz brak łaknienia (ryc. 1). U pacjenta stwierdzono płyn zarówno w klatce piersiowej, jak i w jamie brzusznej oraz rozpoznano ciężką nefropatię białkogubną (stosunek białka do kreatyniny w moczu wynosił 28,5, a stężenie albumin we krwi 0,7 g/dl). U psów z nefropatią białkogubną, takich jak Pickles, rokowanie jest złe i większość z nich umiera z powodu przewlekłej niewydolności nerek lub powikłań zakrzepowo-zatorowych.¹

Nawet jeżeli nie obserwuje się współistniejącej hipoalbuminemii, białkomocz wpływa na dobrostan psów i kotów. Białkomocz u psów wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia przełomu mocznicowego, nasilającej się azotemii oraz śmierci.^2,3 Wykazano, że białkomocz u kotów z przewlekłą niewydolnością nerek stanowi niekorzystny wskaźnik przeżycia. W jednym badaniu stwierdzono, że stosunek białka do kreatyniny w moczu większy niż 0,4 jest związany z czterokrotnie większym ryzykiem śmierci lub eutanazji w porównaniu z wartością niższą niż 0,2.⁴ Ponadto u kotów białkomocz może być związany z rozwinięciem się azotemii. W długofalowym badaniu udowodniono, że koty bez azotemii ze stosunkiem białka do kreatyniny w moczu większym niż 0,2 były 3,5 razy bardziej narażone na pojawienie się azotemii po 12 miesiącach.⁵

Konsekwencjami utrzymującego się białkomoczu, oprócz wpływu na postępowanie choroby nerek, są także skutki pozanerkowe. Obejmują one zatrzymanie sodu w organizmie, pojawienie się obrzęków i wysięku, hipercholesterolemię, nadciśnienie, nadkrzepliwość, zanik mięśni i utratę masy ciała.^1,6,7 Z tego powodu białkomocz wykryty przypadkowo w rutynowych badaniach diagnostycznych i przesiewowych u geriatrycznych pacjentów nie powinien być ignorowany.

Prawidłowa bariera filtracyjna

Zrozumienie mechanizmu powstawania białkomoczu wymaga podstawowej wiedzy na temat prawidłowego działania bariery filtracyjnej kłębuszka nerkowego. We krwi krążą białka, które biorą udział w utrzymaniu hemostazy i równowagi płynów ustrojowych oraz pełnią funkcje transportowe. Organizm potrzebuje dużo energii do wytwarzania białek, dlatego ich utrata byłaby marnotrawstwem. Kłębuszkowa bariera filtracyjna istnieje właśnie po to, aby zapobiec utracie tych białek.

Kłębuszek nerkowy stanowi sieć naczyń włosowatych, które działają jak precyzyjne sito umożliwiające filtrowanie produktów przemiany materii do moczu, a jednocześnie niedopuszczające do utraty białek i krwinek. Kłębuszek tworzy selektywną barierę z...