Erytrocytoza (nadkrwistość) to pojęcie oznaczające zwiększoną masę czerwonych krwinek, która powoduje wzrost hematokrytu. Erytrocytoza dzieli się na względną i bezwzględną. W przypadku erytrocytozy względnej podwyższony hematokryt może być wywołany obniżeniem zawartości wody w osoczu, zazwyczaj w wyniku ciężkiego odwodnienia, lub skurczem śledziony. Erytrocytoza bezwzględna to rzeczywisty wzrost masy erytrocytów, przy czym dzieli się ona na pierwotną (niezależną od erytropoetyny) i wtórną (zależną od erytropoetyny). Bez względu na etiologię, erytrocytoza bezwzględna powoduje zagęszczenie krwi, co może prowadzić do objawów związanych z zespołem nadlepkości, takich jak krwawienia z błon śluzowych, zaburzenia wzroku i/lub zaburzenia neurologiczne.¹

Wtórna erytrocytoza bezwzględna pojawia się wtedy, gdy wzrost produkcji czerwonych krwinek indukowany jest zwiększonym wydzielaniem erytropoetyny. Proces ten jest częścią pętli sprzężenia zwrotnego, w której w normalnych warunkach zwiększone wydzielanie erytropoetyny stymulującej produkcję czerwonych krwinek jest wywołane przez obniżone stężenie tlenu dostarczanego do nerek (ryc. 1).² Do powstania wtórnej erytrocytozy bezwzględnej mogą przyczynić się stany powodujące hipoksemię organizmu lub wydzielanie erytropoetyny poza kontrolą normalnej pętli sprzężenia zwrotnego. Najlepiej znanym powodem hipoksemii jest choroba serca z przeciekiem prawo-lewym.^3,4 Na podstawie doświadczenia klinicznego i prawdopodobieństwa biologicznego w diagnostyce różnicowej bierze się pod uwagę przewlekłą chorobę płuc, w literaturze medycyny weterynaryjnej brakuje jednak poparcia dla tej hipotezy. Erytrocytozę może wywoływać rodzinna methemoglobinemia, kiedy to pomimo prawidłowego ciśnienia parcjalnego tlenu nasycenie hemoglobiny tlenem jest obniżone.⁵ Wydzielanie erytropoetyny poza kontrolą normalnej pętli sprzężenia zwrotnego może być wynikiem wydzielania paranowotworowego^6-8 lub hormonalnej stymulacji wydzielania erytropoetyny przez tarczycę oraz inne hormony.⁹ Podwyższone stężenie erytropoetyny zostało również zaobserwowane u pacjenta z erytrocytozą i martwiczym zapaleniem nerek.¹⁰

Pierwotna erytrocytoza bezwzględna jest wynikiem produkcji czerwonych krwinek w szpiku kostnym, niezależnej od stymulacji przez normalną pętlę sprzężenia zwrotnego hipoksemia–erytropoetyna. Chociaż przypadłość tę ze względu na kliniczne podobieńst...

Opis przypadku

Początkowy obraz kliniczny pacjenta i diagnostyka

Pacjentem był ośmioletni niekastrowany samiec rasy border collie, który został przyprowadzony do swojego lekarza weterynarii pierwszego kontaktu z powodu wymiotów krwią. Podczas badania zauważono lekkie krwawienie z napletka. Pełne badanie morfolo...