XIX Kongres Akademii po Dyplomie WETERYNARIA już 15-16.03.2025 r. w Warszawie! Sprawdź program kongresu >
Żywienie
Interwencja żywieniowa w przypadku stresu u kotów
M. Leanne Lilly
„Stres” jest terminem rutynowo używanym w wielu kontekstach i ma kilka znaczeń. Może oznaczać tymczasowe i normalne stany neurofizjologiczne, zewnętrzne lub wewnętrzne przyczyny takich stanów albo następstwo długotrwałej ekspozycji na związane z nim mediatory. Wszystkie trzy znaczenia są powszechnie rozważane w dyskusjach na temat stresu, a stany te są fizjologicznie powiązane, ponieważ gęstość receptorów kortykotropiny uwalniającej hormon w ciele migdałowatym i zmiany receptorów mogą pośredniczyć w adaptacji do lęku i stresu.1
W tym artykule zastosowano następujące definicje:2
Ostra reakcja na stres to szereg reakcji neurofizjologicznych i behawioralnych obejmujących podwzgórze–przysadkę–nadnercza i układ współczulno-nadnerczowy, w wyniku których powstają końcowe mediatory klasycznie kojarzone ze stresem (kortyzol, adrenalina, noradrenalina), a także wiele innych mediatorów (na przykład inne glikokortykosteroidy, prostaglandyny, ß-endorfiny, endokannabinoidy, met-enkefalina, melanotropina, wazopresyna, glukagon). Reakcja ta jest zazwyczaj allostatyczna, prowadząc do zmian, które ostatecznie przywracają zwierzę do homeostazy, predykcyjnie lub reaktywnie.
Patologiczne reakcje na stres mogą wykraczać poza normalny zakres reakcji (czasami nazywane są przeciążeniem homeostatycznym) lub mogą się przedłużać (stres przewlekły). Reakcja ta może wynikać z pojedynczego przedłużającego się stresora lub sumy wielu stresorów w czasie, co skutkuje brakiem powrotu do stanu wyjściowego. Granica pomiędzy ostrym a przewlekłym stresem podlega zmienności gatunkowej i indywidualnej, co utrudnia obiektywne rozróżnienie pomiędzy ostrym a przewlekłym stresem.
Stresor to bodziec lub stan, który wywołuje reakcję stresową i obejmuje fizyczne zagrożenia homeostatyczne (na przykład ciepło, zimno, głód, pragnienie) oraz emocjonalne zagrożenia homeostatyczne (na przykład lęk, strach). Lęk (przewidywanie przyszłego niebezpieczeństwa) i strach (postrzeganie zagrożenia w danej chwili) są odrębnymi stanami emocjonalnymi i fizjologicznymi, które można uznać za stresory.3 Obejmują one wiele nakładających się kaskad neurochemicznych i zachowań.
Stres u kotów
Potrzeby i potencjalne czynniki stresogenne
Spośród gatunków udomowionych koty są w największym stopniu zdolne do rozmnażania się, rodzenia i wychowywania młodych oraz życia bez opieki człowieka, dlatego wielu uważa je za mniej udomowione niż psy.4 Przyjazne dla człowieka środowisko, które ...
Sytuacje, do których ludzie są przyzwyczajeni, a nawet którymi są podekscytowani (na przykład fajerwerki, otwieranie butelek szampana, doping podczas wydarzeń sportowych), oraz zmiany środowiskowe (przeprowadzki, nowe meble, nowe podłogi, przebudo...