Przewlekła enteropatia opisuje niezliczoną liczbę przedłużających się (powyżej trzech tygodni) objawów żołądkowo-jelitowych u zwierząt, u których podejrzewa się nieokreślone zapalenie przewodu pokarmowego i u których sukces leczenia nie został jeszcze zdefiniowany.¹ U wszystkich psów z przewlekłą enteropatią występuje pewien stopień zapalenia przewodu pokarmowego i podobne zmiany w bogactwie, różnorodności lub składzie mikrobioty w porównaniu ze zdrowymi psami.² Ich odpowiedź kliniczna i patologiczna różni się jednak w zależności od zastosowanego leczenia i są one klasyfikowane jako enteropatia reagująca na pokarm, enteropatia reagująca na antybiotyki, enteropatia reagująca na immunosupresję lub enteropatia niereagująca na leczenie.

Te rodzaje enteropatii mają różną etiologię, ale psy mogą wykazywać podobne objawy kliniczne i wymagać leczenia za pomocą multimodalnego podejścia z zastosowaniem jednej lub kilku z tych kategorii postępowania. Dalsza klasyfikacja przewlekłych enteropatii obejmuje zwierzęta z utratą białka przez jelita, określaną jako enteropatia białkogubna. Rozpoznanie enteropatii białkogubnej opiera się na wykluczeniu choroby nowotworowej, pasożytniczej lub zakaźnej w obrębie jelit, a obecność przewlekłej enteropatii z jednoczesną utratą białka sugeruje słabszą reakcję na leczenie i ostrożne rokowanie.³

Enteropatia reagująca na pokarm

Enteropatia reagująca na pokarm jest najczęstszą postacią przewlekłej enteropatii, stanowiącą od 50% do 65% przypadków. Charakteryzuje się objawami żołądkowo-jelitowymi związanymi z dietą, spowodowanymi mechanizmami immunologicznymi i/lub nieimmunologicznymi. Przyczyny nieimmunologiczne obejmują pacjentów ze stwierdzonym zatruciem (bakteryjnym, grzybiczym, innymi toksynami), reakcją farmakologiczną albo reakcją idiosynkratyczną (metaboliczną, nietolerancją pokarmową lub związaną ze spożyciem niejadalnych substancji). Klinicznie rozróżnienie między przyczynami immunologicznymi i nieimmunologicznymi u pacjenta z objawami głównie żołądkowo-jelitowymi może być trudne. Uważa się jednak, że większość przypadków z ostrymi reakcjami pokarmowymi wynika z nietolerancji pokarmowych.⁴ Dieta o wysokiej strawności lub wzbogacona w błonnik jest zwykle wybierana jako pierwsza u psów ze stosunkowo łagodną chorobą żołądkowo-jelitową i bez objawów skórnych sugerujących alergię pokarmową. Diety wzbogacone w błonnik (> 40 g całkowitego błonnika pokarmowego/Mcal) lub dodatek łuski psyllium (2-3 łyżeczki/kg m.c./dzień) są szczególnie odpowiednie dla pacjentów z chorobą jelita grubego.⁵ Diety niskotłuszczowe lub domowe diety ultraniskotłuszczowe (< 15 g tłuszczu/Mcal ME) są ogólnie rozważane dla psów z limfangiektazją lub idiopatyczną enteropatią białkogubną, chociaż u niektórych pacjentów konieczne mogą być diety hydrolizowane lub zawierające nowe źródło białka, gdy początkowa manipulacja makroskładnikami odżywczymi w diecie nie przyniosła oczekiwanych rezultatów.^6,7