Artykuł wiodący
Badanie rentgenowskie klatki piersiowej w rozpoznawaniu wrodzonych chorób serca u psów
Elodie E. Huguet, Robert C. Cole, Clifford R. Berry
U szczeniąt ze szmerami sercowymi najczęstszym powodem pogłębiania diagnostyki jest podejrzenie wrodzonej choroby serca. Jeżeli objawy kliniczne wrodzonej wady serca mają niewielkie nasilenie, mogą nie dawać istotnych zmian radiologicznych, jeśli natomiast nasilenie objawów jest umiarkowane lub duże, w obrazach rentgenowskich często stwierdza się charakterystyczne zmiany, które pomagają potwierdzić rozpoznanie lub przynajmniej umożliwiają stworzenie adekwatnej listy rozpoznań różnicowych, weryfikowanych następnie za pomocą echokardiografii. W niniejszym artykule przeanalizowano schemat oceny sylwetki serca, przestrzeni opłucnowej i miąższu płucnego oraz omówiono typowe zmiany radiologiczne obserwowane w przypadku najczęściej występujących wrodzonych wad serca u psów.
Badanie rentgenowskie klatki piersiowej jest najszerzej dostępną techniką obrazowania wykorzystywaną przez lekarzy weterynarii w diagnostyce chorób serca u psów. Badanie to umożliwia uzyskanie całościowego obrazu klatki piersiowej. Oprócz serca obejmuje również struktury znajdujące się poza klatką piersiową oraz przestrzeń opłucnową, miąższ płuc i śródpiersie.
Zajrzyjmy do środka
Radiografia klatki piersiowej jest badaniem z wyboru do diagnozowania zastoinowej niewydolności serca, w celu ustalenia ostatecznego rozpoznania wrodzonych wad serca niezbędne jest jednak wykonanie badania echokardiograficznego.
Psy z wrodzonymi wadami serca trafiają do lekarza w różnym wieku, często jednak rozpoznanie ustalane jest po raz pierwszy podczas rutynowego badania szczenięcia na podstawie wykrycia u niego szmeru sercowego. Badanie rentgenowskie klatki piersiowej można traktować jako pierwszy test diagnostyczny w procesie wykrywania chorób serca, zmian w płucach oraz cech niewydolności serca, choć czułość tego testu w przypadku łagodnych wad wrodzonych serca jest niska.
Przegląd wiadomości i schemat oceny sylwetki serca
Ocenę radiologiczną klatki piersiowej należy rozpocząć od wykonania wysokiej jakości zdjęć rentgenowskich, uzyskanych na szczycie wdechu, przy prawidłowym ułożeniu pacjenta i z ograniczeniem wiązki promieniowania rentgenowskiego do obszaru zainteresowania. Ponadto podczas oceny sylwetki serca u psów należy pamiętać o znaczących różnicach rasowych.
Oceniając zdjęcia rentgenowskie klatki piersiowej pod kątem układu sercowo-naczyniowego, należy odpowiedzieć sobie na pięć następujących pytań:
- Czy widoczne jest powiększenie sylwetki serca (kardiomegalia)?
- Jeżeli sylwetka serca jest powiększona, czy powiększenie to jest prawostronne, lewostronne czy uogólnione? Jeśli obecne są cechy kardiomegalii prawostronnej lub lewostronnej, czy widoczne jest powiększenie określonej jamy serca (na przykład prawego przedsionka)?
- Czy występuje poszerzenie żył płucnych płatowych, tętnic płucnych płatowych czy też zarówno naczyń żylnych, jak i tętniczych (w tym ostatnim przypadku należy podejrzewać przeciążenie objętościowe krążenia płucnego)?
- Czy widoczne jest powiększenie dużych naczyń (łuku aorty, piersiowej aorty zstępującej, pnia płucnego) na radiogramach w projekcji brzuszno-grzbietowej/grzbietowo-brzusznej oraz żyły głównej doogonowej w projekcji profilowej?
- Czy obecne są cechy radiologiczne zastoinowej lewostronnej niewydolności serca (obrzęk płuc, poszerzenie naczyń płucnych) lub zastoinowej prawostronnej niewydolności serca (płyn w jamie opłucnej, poszerzenie żyły głównej doogonowej, powiększenie wątroby i wodobrzusze)?
