Temat numeru: dermatologia
Zespół eozynofilowy kotów – rozpoznawanie oraz leczenie
dr n. wet. Marcin Szczepanik1
dr n. wet. Piotr Wilkołek1
dr n. wet. Anna Śmiech2
Zespół eozynofilowy kotów jest polietiologicznym zespołem chorobowym. Występuje w trzech postaciach klinicznych – jako płytka eozynofilowa, ziarniniak eozynofilowy i wrzód eozynofilowy. Rozpoznanie opiera się na badaniu cytologicznym oraz histopatologicznym, w którym typową cechą są zwyrodniałe włókna kolagenowe otoczone przez degranulujące eozynofile. Leczenie uzależnione jest od przyczyny, a w przypadkach idiopatycznych jest objawowe.
SUMMARY
Feline eosinophilic granuloma complex – diagnosis and treatment
Feline eosinophilic granuloma complex is a polyetiological problem. It occurs in three different clinical forms: eosinophilic granuloma, eosinophilic plaques and indolent ulcer. Diagnosis is based on a cytological and histopathological examination, where “flame figures” are a typical feature. Treatment depends on the etiological cause, and in idiopathic cases it is symptomatic.
Key words: cats, eozynofilic granuloma complex, histopathology
Zespołu eozynofilowego kotów (ang. feline eosinophilic granuloma complex, EGC) nie należy traktować jako konkretnej jednostki chorobowej. Jest to typowa dla kotów reakcja skóry w odpowiedzi na różne czynniki chorobowe. Rozpoznanie ma na celu identyfikację przyczyny, jaka doprowadziła do jego rozwoju. Znanych jest ich wiele. Najważniejsze spośród nich zostały przedstawione w tab. I (4, 7, 13, 15, 17, 18, 23).
W przebiegu zespołu wyróżnia się trzy podstawowe jego postacie kliniczne, znacznie różniące się objawami. Są to: ziarniniak liniowy (ang. eosinophilic granulomas), wrzód eozynofilowy [ang. indolent (eosinophilic) ulcers] i płytka eozynofilowa (ang. eosinophilic plaques). Chociaż obraz kliniczny tych postaci jest odmienny, cechą wspólną jest podobny obraz histopatologiczny (3, 20).
Rozpoznawanie
Postępowanie diagnostyczne w tym przypadku ma na celu nie tylko rozpoznanie tego zespołu, ale przede wszystkim ustalenie jego przyczyny. W rozpoznaniu różnicowym należy uwzględnić szereg chorób. Najistotniejsze zostały umieszczone w tab. II.
Objawy kliniczne
Zespół może przebiegać w trzech różnych postaciach klinicznych o odmiennych objawach.
Ziarniniak eozynofilowy (używane są również nazwy ziarniniak liniowy, ziarniniak kolagenolityczny, ang. eozynophilic granuloma) najczęściej spotykany jest u młodych zwierząt, powszechniej występuje u samic niż u samców. Typowymi lokalizacjami zmian są: tylna powierzchnia ud, okolica twarzy (warga dolna), grzbiet nosa oraz opuszki palcowe. Ziarniniak eozynofilowy może występować w jamie ustnej – na podniebieniu twardym i języku. Zmiany są dobrze odgraniczone, wyniesione ponad powierzchnię, twarde, o barwie od żółtawej poprzez różową do czerwonej. W centralnej części zmian możliwa jest obecność wysięku (16). W tej postaci zwykle nie stwierdza się świądu. Ziarniniaki w jamie ustnej i na twarzy przyjmują wygląd grudek lub guzków. W przypadku zmian w jamie ustnej i na podniebieniu mogą występować krwawienia, obserwuje się wtedy również ślinotok oraz utratę apetytu (1, 5).
Kolejna postać kliniczna – wrzód eozynofilowy (ang. indolent ulcer) – ma wygląd wrzodziejącej zmiany, zwykle barwy czerwonej lub żółtobrązowej. Jest wyraźnie odgraniczony od tkanek okolicznych i błyszczący. Obrzeża zmiany są uwypuklone, natomiast centralna część zapadnięta. Najczęściej stwierdzany jest na wardze górnej (na granicy skóry i błony śluzowej), często jednostronnie, ale obserwowano także przypadki dotyczące błony śluzowej jamy ustnej. W przypadku tej postaci również nie stwierdza się świądu, zmiana jest też niebolesna (9).
