Niedrożność dróg żółciowych spowodowana syntetycznym liniowym materiałem obcym u psa

Obcy materiał w przewodzie żółciowym jest rzadko zgłaszany zarówno w medycynie ludzkiej, jak i weterynaryjnej. U psów najczęstsze przyczyny niedrożności dróg żółciowych to zapalenie trzustki, nowotwory i zapalenie pęcherzyka żółciowego, co może prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak zapalenie otrzewnej czy zakażenie dróg żółciowych. W poniższym artykule opisano rzadki przypadek niedrożności dróg żółciowych spowodowanej syntetycznym liniowym materiałem obcym u rocznej wysterylizowanej samicy jamnika.

Roczna, wysterylizowana samica jamnika trafiła do kliniki ratunkowej z ostrym wystąpieniem gorączki i wymiotami 2 tygodnie po owariohisterektomii. Testy na parwowirusa i badanie kału metodą flotacji były ujemne. Rentgenowskie zdjęcia jamy brzusznej wykazały łagodną hepatomegalię, a biochemia surowicy ujawniła znacznie podwyższone poziomy fosfatazy alkalicznej (ALP), transaminazy alaninowej (ALT) i transferazy γ-glutamylowej (GGT). Pacjentka była hospitalizowana i leczona metronidazolem oraz enrofloksacyną. Po dwóch tygodniach zauważono poprawę stanu klinicznego, ale rozwinęły się miękkie stolce. Cztery tygodnie przed operacją została skierowana na oddział chorób wewnętrznych z powodu epizodów gorączki i wymiotów, podejrzewano zapalenie dróg żółciowych. Biochemia surowicy ujawniła łagodną hipoalbuminemię oraz mieszaną hepatopatię. USG wykazało zmineralizowane resztki w pęcherzyku żółciowym, hiperechogeniczne ogniska w wewnątrzwątrobowych drogach żółciowych oraz pogrubienie dróg żółciowych, co wskazywało na cholestazę i cholangitis.

Przeprowadzono przezskórną aspirację żółci, której wyniki potwierdziły septyczne zapalenie ropne. Posiew wykazał obecność Escherichia coli i Streptococcus canis. Była leczona marbofloksacyną i klindamycyną przez 6 tygodni. Choć początkowo nastąpiła poprawa, dwa dni przed operacją wystąpiły nowe objawy: hiporeksja, wymioty i biegunka. Panel biochemiczny pokazał wyraźnie podwyższony poziom ALT. Otrzymała płyny podskórne i penicylinę.

Pacjentka została przyjęta na pogotowie dzień przed operacją z powodu anoreksji i letargu. USG jamy brzusznej ujawniło ciężkie rozszerzenie i pogrubienie pozawątrobowego wspólnego przewodu żółciowego, z materiałem w przewodzie dystalnym do tego rozszerzenia, co sugerowało pozawątrobową niedrożność dróg żółciowych.

Przedoperacyjne badania krwi wykazały znacznie podwyższone enzymy wątrobowe, hiperbilirubinemię oraz nieprawidłowości funkcjonalne, w tym zmniejszenie azotu mocznika we krwi, hipoalbuminemię, lekko wydłużony czas aktywowanej częściowej tromboplastyny i łagodną hiperamonemię. Pełna morfologia krwi pokazała zapalny leukogram z łagodną neutrofilią i umiarkowaną monocytozą.

Na podstawie wyników badań obrazowych i krwi ustalono, że priorytetową diagnozą była pozawątrobowa niedrożność dróg żółciowych. W kontekście wyników diagnostycznych najbardziej prawdopodobnymi przyczynami były ciężkie, nawracające zapalenie dróg żółciowych i/lub kamica żółciowa. 

W trakcie operacji odkryto, że wątroba była przyklejona do przepony zrostami, a pęcherzyk żółciowy był ukryty w tkance włóknistej. Po uwolnieniu pęcherzyka żółciowego stwierdzono, że torbielowate i wspólne przewody żółciowe były znacznie powiększone. W trakcie operacji usunięto również obcy materiał z przewodu żółciowego. Po operacji pacjentka była hospitalizowana przez 3 dni, gdzie zapewniono jej opiekę wspomagającą. Ostateczne wyniki badań biochemicznych wykazały poprawę stanu wątroby i zmniejszenie hiperbilirubinemii. Pacjentka została wypisana z receptą na kilka leków, w tym antybiotyki i leki wspomagające.

Wewnątrzświetlne ciała obce rzadko powodują niedrożność dróg żółciowych w medycynie ludzkiej i weterynaryjnej. Przykłady w literaturze obejmują trichobezoary oraz włosie roślinne, które prowadziły do objawów klinicznych. Opisano także przypadki z ciałami obcymi, takimi jak gumowe zabawki czy zatyczki do uszu, blokującymi główną brodawkę dwunastnicy.

W przedstawionym przypadku usunięto syntetyczne liniowe ciało obce ze wspólnego przewodu żółciowego psa, co wydaje się pierwszym takim raportem. Uważa się, że materiały te mogły dostać się do dróg żółciowych przez dwunastnicę. Postawiono hipotezę, że ciało obce mogło przyczynić się do infekcji, co doprowadziło do uszkodzenia wątroby i pęcherzyka żółciowego. Chociaż nie wykluczono wrodzonych wad anatomicznych, nie stwierdzono ich podczas operacji ani USG.

https://bvajournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/vrc2.947