29/08/2018
dr n. wet. Marcin Szczepanik1
dr n. wet. Piotr Wilkołek1
dr n. wet. Anna Śmiech2
dr n. wet. Marcin Szczepanik
Zespół eozynofilowy kotów jest polietiologicznym zespołem chorobowym. Występuje w trzech postaciach klinicznych – jako płytka eozynofilowa, ziarniniak eozynofilowy i wrzód eozynofilowy. Rozpoznanie opiera się na badaniu cytologicznym oraz histopatologicznym, w którym typową cechą są zwyrodniałe włókna kolagenowe otoczone przez degranulujące eozynofile. Leczenie uzależnione jest od przyczyny, a w przypadkach idiopatycznych jest objawowe.
SUMMARY
Feline eosinophilic granuloma complex – diagnosis and treatment
Feline eosinophilic granuloma complex is a polyetiological problem. It occurs in three different clinical forms: eosinophilic granuloma, eosinophilic plaques and indolent ulcer. Diagnosis is based on a cytological and histopathological examination, where “flame figures” are a typical feature. Treatment depends on the etiological cause, and in idiopathic cases it is symptomatic.
Key words: cats, eozynofilic granuloma complex, histopathology
dr n. wet. Piotr Wilkołek
dr n. wet. Anna Śmiech
Zespołu eozynofilowego kotów (ang. feline eosinophilic granuloma complex, EGC) nie należy traktować jako konkretnej jednostki chorobowej. Jest to typowa dla kotów reakcja skóry w odpowiedzi na różne czynniki chorobowe. Rozpoznanie ma na celu identyfikację przyczyny, jaka doprowadziła do jego rozwoju. Znanych jest ich wiele. Najważniejsze spośród nich zostały przedstawione w tab. I (4, 7, 13, 15, 17, 18, 23).
W przebiegu zespołu wyróżnia się trzy podstawowe jego postacie kliniczne, znacznie różniące się objawami. Są to: ziarniniak liniowy (ang. eosinophilic granulomas), wrzód eozynofilowy [ang. indolent (eosinophilic) ulcers] i płytka eozynofilowa (ang. eosinophilic plaques). Chociaż obraz kliniczny tych postaci jest odmienny, cechą wspólną jest podobny obraz histopatologiczny (3, 20).
Postępowanie diagnostyczne w tym przypadku ma na celu nie tylko rozpoznanie tego zespołu, ale przede wszystkim ustalenie jego przyczyny. W rozpoznaniu różnicowym należy uwzględnić szereg chorób. Najistotniejsze zostały umieszczone w tab. II.
Zespół może przebiegać w trzech różnych postaciach klinicznych o odmiennych objawach.
Ziarniniak eozynofilowy (używane są również nazwy ziarniniak liniowy, ziarniniak kolagenolityczny, ang. eozynophilic granuloma) najczęściej spotykany jest u młodych zwierząt, powszechniej występuje u samic niż u samców. Typowymi lokalizacjami zmian są: tylna powierzchnia ud, okolica twarzy (warga dolna), grzbiet nosa oraz opuszki palcowe. Ziarniniak eozynofilowy może występować w jamie ustnej – na podniebieniu twardym i języku. Zmiany są dobrze odgraniczone, wyniesione ponad powierzchnię, twarde, o barwie od żółtawej poprzez różową do czerwonej. W centralnej części zmian możliwa jest obecność wysięku (16). W tej postaci zwykle nie stwierdza się świądu. Ziarniniaki w jamie ustnej i na twarzy przyjmują wygląd grudek lub guzków. W przypadku zmian w jamie ustnej i na podniebieniu mogą występować krwawienia, obserwuje się wtedy również ślinotok oraz utratę apetytu (1, 5).
Kolejna postać kliniczna – wrzód eozynofilowy (ang. indolent ulcer) – ma wygląd wrzodziejącej zmiany, zwykle barwy czerwonej lub żółtobrązowej. Jest wyraźnie odgraniczony od tkanek okolicznych i błyszczący. Obrzeża zmiany są uwypuklone, natomiast centralna część zapadnięta. Najczęściej stwierdzany jest na wardze górnej (na granicy skóry i błony śluzowej), często jednostronnie, ale obserwowano także przypadki dotyczące błony śluzowej jamy ustnej. W przypadku tej postaci również nie stwierdza się świądu, zmiana jest też niebolesna (9).
Tabela I. Możliwe przyczyny zespołu eozynofilowego kotów
Tabela II. Choroby, które należy uwzględnić w diagnostyce różnicowej zespołu eozynofilowego w zależności od postaci klinicznej
