Cel badania
W leczeniu odwodnienia metodą z wyboru jest dożylna płynoterapia. W omawianym badaniu naukowcy starali się ustalić, czy stosowanie doustnych płynów elektrolitowych umożliwi bezpieczne i skuteczne korygowanie odwodnienia u psów z ostrą biegunką krwotoczną oraz czy taki sposób postępowania zmniejszy koszty leczenia.
Plan badania
Do nierandomizowanego badania zakwalifikowano 20 psów przyprowadzonych do lecznicy pomiędzy grudniem 2010 a majem 2012 roku z powodu ostrej biegunki krwotocznej (trwającej średnio dwa dni). Psy, u których w ciągu ostatnich 24 godzin zaobserwowano więcej niż trzy epizody biegunki, z niedociśnieniem (ciśnienie skurczowe < 100 mmHg), w wieku poniżej 1 roku życia, z rozpoznaniem parwowirozy, współistniejącą chorobą lub z niekompletną historią szczepień zostały wykluczone z doświadczenia. U każdego psa przyjmowanego do lecznicy wykonano podstawowe badania laboratoryjne, w tym określenie liczby hematokrytowej (Ht), badanie biochemiczne surowicy, stężenie mleczanów we krwi oraz badanie gazometryczne krwi żylnej. Badania te powtarzano co osiem godzin. Ponadto każdy z pacjentów w celu zwalczania wymiotów otrzymał podskórnie maropitant w dawce 1 mg/kg.
Wszystkim psom, które zakwalifikowały się do badania, w ciągu pierwszych pięciu godzin od przyjęcia podano doustne płyny elektrolitowe, które powtarzano co cztery godziny. Dawkę doustnych płynów elektrolitowych wyliczono indywidualnie u każdego zwierzęcia na podstawie niedoboru płynów, dobowego zapotrzebowania na płyny oraz szacunkowych strat bieżących. W grupie otrzymującej doustnie płyny (grupa p.o.) znalazło się 13 psów. U pacjentów, którzy odmówili przyjęcia doustnych płynów elektrolitowych, u których utrzymywały się wymioty bądź też wyniki badań laboratoryjnych wskazywały na postępujące odwodnienie (n = 7), zastosowano dożylnie krystaloidy (grupa i.v.). Średni czas od momentu przyjęcia zwierzęcia do rozpoczęcia płynoterapii dożylnej wynosił 5,5 godziny (od dwóch do ośmiu godzin).
Wyniki
Wśród 13 psów z grupy p.o. po upływie ośmiu i 16 godzin od momentu przyjęcia do lecznicy zaobserwowano poprawę w wartościach parametrów określających stopień uwodnienia (Ht, stężenie białka całkowitego i azotu mocznika we krwi). Średni czas hospitalizacji był taki sam dla obydwu grup (21 godzin w grupie i.v. i 20 godzin w grupie p.o.; P = 0,45), koszt leczenia w grupie p.o. był jednak niższy (wynosił średnio 433 $) w porównaniu z grupą i.v. (średnio 589 $; P = 0,006).
Autorzy przeprowadzonego badania zdają sobie sprawę z jego ograniczeń, na przykład z faktu, że ocena stopnia odwodnienia zwierząt była subiektywna i że psom nie podawano do picia wody, a jedynie doustne płyny elektrolitowe. Niezbędne są dalsze badania, które wykorzystają obiektywne metody analizy stopnia nawodnienia oraz porównają zastosowanie wody, doustnych płynów elektrolitowych i dożylnej płynoterapii w leczeniu odwodnienia.
O czym warto pamiętać
Celem stosowania doustnej elektrolitowej terapii nawadniającej jest zwiększenie „fizjologicznego wchłaniania wody i elektrolitów w przewodzie pokarmowym”, aby w bezpieczny sposób wyrównać odwodnienie u pacjentów z biegunką. Metoda ta od wielu lat jest z powodzeniem stosowana u ludzi oraz w medycynie weterynaryjnej dużych zwierząt. Może być brana również pod uwagę u psów z odwodnieniem łagodnym do średniego, wynikającym z biegunki, bardzo istotne znaczenie ma tu jednak przemyślany dobór pacjentów. U każdego zwierzęcia w ocenie stopnia odwodnienia powinno się uwzględniać zarówno wyniki badania klinicznego, jak i parametry określane w badaniach laboratoryjnych.
Veterinary Medicine • Vol 109, No 7, July 2014, p. 215
Opracowanie:
Jennifer L. Garcia, DVM, DACVIM
Houston, Texas
Na podstawie:
Reineke EL, Walton K, Otto C. Evaluation of an oral electrolyte solution for treatment of mild to moderate dehydration in dogs with hemorrhagic diarrhea. J Am Vet Med Assoc 2014;243:851-857.
