Cel badania

W leczeniu chorób wątroby zarówno u ludzi, jak i u zwierząt towarzyszących wykorzystuje się wiele preparatów naturalnych, jednak dokładny mechanizm ich działania często pozostaje nieznany. W omawianym badaniu przyjrzano się bliżej możliwościom zastosowania ostropestu plamistego w procesie leczenia chorób wątroby u małych zwierząt.

Plan badania

Autorzy przeanalizowali farmakokinetykę oraz potencjalne zastosowania lecznicze ostropestu plamistego (Silybum marianum). Dominującą substancją leczniczą w preparatach z ostropestu plamistego jest sylibinina, będąca głównym składnikiem sylimaryny.

Wyniki

Składniki ostropestu plamistego po podaniu doustnym odznaczają się bardzo słabą biodostępnością, ponieważ podlegają intensywnemu procesowi sprzęgania i eliminacji z żółcią. Dlatego też często, w celu zwiększenia tej biodostępności, ostropest plamisty łączony jest z fosfatydylocholiną. Sylibinina zawdzięcza swoje korzystne właściwości zdolności wychwytu wolnych rodników oraz możliwości hamowania peroksydacji lipidów, jak również działaniu przeciwzapalnemu w wyniku zmniejszania produkcji cytokin prozapalnych oraz hamowania leukotrienów. Sylibinina zakłóca powstawanie miofibroblastów i ogranicza tworzenie się tkanki włóknistej, przez co odznacza się również właściwościami antyfibrotycznymi. W przypadku szczurów sylibinina nasila syntezę białek, co jest niezbędne do regeneracji wątroby i do przebiegu procesów naprawczych wątroby po jej uszkodzeniach. Ponadto badania prowadzone u ludzi, myszy oraz szczurów wykazały, że lek ten odznacza się szerokim marginesem bezpieczeństwa.

Autorzy omówili aktualne zastosowania terapeutyczne ostropestu plamistego w oparciu o dane uzyskane w badaniach prowadzonych u ludzi i na modelach zwierzęcych.

Zatrucia

• Wykazano, że ostropest plamisty wykazuje właściwości hepatoprotekcyjne u psów po zatruciu muchomorem sromotnikowym (Amanita phalloides) dzięki ograniczaniu procesów utleniania oraz hamowaniu wychwytu falloidyny przez hepatocyty.
• Podanie leku u szczurów zapobiegało wzrostowi aktywności enzymów wątrobowych po ekspozycji na czterochlorek węgla, paracetamol i arsen, jak również po poddaniu zwierząt działaniu promieniowania jonizującego oraz po podaniu im doksorubicyny.

Zapalenie wątroby

• Ostropest plamisty podaje się ludziom w przebiegu alkoholowej choroby wątroby w celu zmniejszenia ilości wolnych rodników powstających pod wpływem etanolu.
• W przypadku niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby ostropest plamisty ogranicza obniżanie się stężenia glutationu i wytwarzanie peroksydazy, zapobiegając w ten sposób dysfunkcji mitochondriów komórek wątroby.

Marskość

• Uważa się, że ostropest plamisty poprawia status antyoksydacyjny komórek wątroby, ogranicza produkcję kolagenu oraz zmniejsza obniżanie się stężenia glutationu.

O czym warto pamiętać

Obecnie nie istnieją randomizowane badania kliniczne, które pozwoliłyby na weryfikację skuteczności leczenia ostropestem plamistym u zwierząt z objawami klinicznymi chorób wątroby. Wyniki dotychczasowych badań prowadzonych na modelach zwierzęcych są jednak obiecujące. Ważne, aby pamiętać, że preparaty na bazie ostropestu plamistego w chorobach wątroby nie powinny być stosowane jako jedyna metoda leczenia oraz że wiedza dotycząca farmakokinetycznych i farmakodynamicznych właściwości ostropestu plamistego u psów i kotów stale jeszcze pozostaje niepełna.

Veterinary Medicine • Vol 108, No 8, August 2013, p. 377

Opracowanie:

Jennifer L. Garcia, DVM, DACVIM

Houston, Texas

Na podstawie: