W przeszłości fipronil w postaci kropli podawanych na skórę, przeznaczonych dla psów i kotów, był zalecany do użycia u królików poza wskazaniami z ulotki, obecnie jednak już tak nie jest. Ekspozycja na ten lek może spowodować objawy zagrażające życiu królików.

Fipronil to insektycyd fenylopirazolowy, używany do zwalczania mrówek, chrząszczy, karaluchów, pcheł, kleszczy i termitów. Jest dostępny pod wieloma postaciami – preparatów do stosowania miejscowego, sprayów, proszku i przynęt. Poniższy artykuł koncentruje się na postaci naskórnej, która jest zarejestrowana do użycia u psów i kotów. Kiedy pierwszy raz wprowadzono ten preparat na rynek, pojawiły się publikacje zalecające stosowanie go poza wskazaniami u królików.^1,2 Później jednak wycofano się z tego, ponieważ dowiedziono toksyczności tej substancji u tego gatunku.^2,3

Farmakokinetyka i metabolizm

Przy stosowaniu miejscowym wchłanianie przez skórę u królików jest niewielkie – na poziomie 0,07%. Wchłanianie doustne jest większe, bo rzędu 30-50% przyjętej dawki. Do takiej sytuacji może dojść, gdy zwierzę zliże preparat po zastosowaniu na skórę.⁴ Fipronil jest wykrywalny we włosach i powierzchniowych warstwach skóry, ale nie w skórze właściwej i tkance podskórnej.⁵ Gromadzi się on w gruczołach łojowych i potem jest uwalniany przewodami wyprowadzającymi.

Mechanizm działania

Fipronil blokuje receptory GABA w ośrodkowym układzie nerwowym, co powoduje zahamowanie wchłaniania jonów chlorkowych, a w wyniku tego nadmierne pobudzenie ośrodkowego układu nerwowego i śmierć. Fipronil wykazuje większe powinowactwo do receptorów...