Kardiomiopatie to najczęściej występujące choroby serca kotów domowych (1). Pod pojęciem kardiomiopatii – według definicji WHO – rozumiemy choroby mięśnia sercowego o nieznanej przyczynie (idiopatyczne), które charakteryzują się powiększeniem mięśnia sercowego (kardiomegalią) oraz zaburzeniem jego czynności (2) (tab. I). Kardiomiopatie tła idiopatycznego nazywane są również pierwotnymi. W ich przypadku podejrzewa się podłoże genetyczne (3). Wśród kardiomiopatii kotów możemy też wyróżnić grupę kardiomiopatii wtórnych, o znanej przyczynie (tab. II).

Kardiomiopatia przerostowa (HCM – hypertrophic cardiomyopathy) jest najczęstszą chorobą serca u kotów. Stanowi dwie trzecie wszystkich przypadków kardiomiopatii u tego gatunku (4, 5). Jest to choroba mięśnia sercowego, w której przebiegu dochodzi do koncentrycznego przerostu komory, głównie lewej (6). Aby ustalić rozpoznanie kardiomiopatii przerostowej jako pierwotnej choroby serca, należy wykluczyć wszystkie wtórne przyczyny przerostu lewej komory.

Etiologia pierwotnej kardiomiopatii przerostowej nie została dokładnie poznana. Wiadomo jedynie, że u takich ras kotów jak maine coon i ragdoll choroba ta ma podłoże genetyczne (6). Chorować mogą koty w każdym wieku, nawet bardzo młode, które nie ukończyły jeszcze pierwszego roku życia. Dlatego też w rozpoznawaniu chorób serca u młodych kotów – poza wrodzonymi wadami – należy brać również pod uwagę kardiomiopatię przerostową (3). Samce chorują częściej niż samice, chociaż nie udowodniono związku z mutacją chromosomu płciowego. Wśród predysponowanych do kardiomiopatii przerostowej wymienia się najczęściej rasy maine coon, kot perski, ragdoll, kot bengalski, amerykański krótkowłosy, brytyjski krótkowłosy, norweski leśny oraz cornish rex (3, 6). Należy jednak pamiętać, że choroba ta może wystąpić u kotów każdej rasy, w tym często spotykana jest u kotów europejskich.

W przebiegu kardiomiopatii przerostowej u kotów obserwuje się przerost ścian lewej komory. Przerost ten może być symetryczny – wówczas ulegają mu zarówno przegroda międzykomorowa, jak i wolna ściana lewej komory (ryc. 1). Może też dochodzić do przerostu asymetrycznego, kiedy jedna ze ścian lewej komory jest wyraźnie grubsza niż druga (ryc. 2). Przerostowi może również ulegać jedynie fragment jednej ze ścian lewej komory (ryc. 3) albo niesąsiadujące ze sobą segmenty przegrody międzykomorowej lub wolnej ściany lewej komory. W następstwie tych zmian dochodzi do zmniejszenia światła lewej komory. Często obserwowany jest także przerost mięśni brodawkowatych. Na skutek zwiększonej sztywności ścian lewej komory i wzrostu rozkurczowego ciśnienia wewnątrz lewej komory następuje powiększenie lewego przedsionka (ryc. 4) i rozwój zastoinowej niewydolności serca (2, 6, 7).