Intensywna terapia noworodków. Jak pomóc pacjentowi przetrwać najtrudniejszy okres?

Hipoglikemia

Prawidłowe stężenie glukozy we krwi u noworodków wynosi od 90 do 140 mg/dl.¹³ Hipoglikemia zazwyczaj wynika z nieodpowiedniego lub nieregularnego pobierania posiłków. Szczenię może przeżyć 24 godziny i utrzymać prawidłowe stężenie glukozy we krwi dzięki glikogenolizie i glukoneogenezie,²⁴ ale po tym czasie zużywa większość dostępnych mu substratów do glukoneogenezy i w efekcie stężenie glukozy we krwi zaczyna stopniowo spadać. Hipoglikemię mogą wywoływać także choroby, na przykład posocznica.

Objawy kliniczne hipoglikemii, które mogą być też spowodowane przez procesy inne niż hipoglikemia, to drżenia mięśniowe, drgawki, osowiałość, posmutnienie, zapaść i śpiączka, niekiedy dochodzi także do śmierci.¹³ Idealnym sposobem jej leczenia jest dożylne lub doszpikowe podawanie glukozy aż do momentu gdy noworodek będzie w stanie pobierać pokarm (prawidłowa temperatura ciała i odpowiednie nawodnienie). Przykładowe dawki dożylne glukozy są następujące: 10-procentowy roztwór glukozy w dawce 1 do 2 ml/kg m.c. dożylnie lub doszpikowo¹³ albo 10-procentowy roztwór glukozy w dawce 2 do 4 ml/kg m.c. dożylnie lub doszpikowo w wolnym wlewie.¹⁵ Dawka jest uzależniona od stopnia hipoglikemii. Celem leczenia jest utrzymanie stężenia glukozy we krwi w prawidłowym zakresie.

Posocznica

U noworodków, które mają posocznicę, lekarz często empirycznie podaje antybiotyki. Podanie tych leków należy rozważyć w momencie gdy zwierzę jest możliwie stabilne. Do antybiotyków, które są bezpieczniejsze dla noworodków, należą cefalosporyny, penicyliny, kwas klawulanowy, makrolidy i sulfonamidy z trimetoprimem.¹⁹ Penicyliny są uznawane za jeden z bezpieczniejszych antybiotyków ze względu na ich szeroki zakres dawek terapeutycznych i często traktowane jako leki z wyboru.¹²

U noworodków należy natomiast unikać aminoglikozydów (nefro- i ototoksyczność), tetracyklin (uszkodzenie zębów), chloramfenikolu (hamowanie czynności szpiku kostnego) oraz chinolonów (uszkodzenie chrząstek).¹²

Badanie sekcyjne

Jeżeli szczenię lub kocię nie przeżyje, powinno się wykonać sekcję lub zlecić jej wykonanie przez patologa weterynaryjnego. Być może stwierdzona zostanie bakteryjna (np. paciorkowiec) lub wirusowa (np. herpeswirus) przyczyna choroby. Sekcja nie zawsze daje odpowiedź, ale jej wyniki mogą pomóc ustalić plan leczenia pozostałych przy życiu zwierząt z tego miotu.

Podsumowanie

Noworodki, które wymagają intensywnej opieki medycznej, mogą być skutecznie leczone, ale należy pamiętać o różnicach fizjologicznych między nimi a osobnikami dorosłymi, aby prowadzone postępowanie było skuteczniejsze. Kiedy minie stan wymagający intensywnej opieki medycznej, należy nadal uważnie monitorować zwierzę w kierunku niedotlenienia, hipotermii, hipoglikemii oraz odwodnienia, aby zapewnić jak największe szanse na przeżycie. Wszelkie dodatkowe leczenie należy wprowadzać w momencie gdy zwierzę będzie w jak największym stopniu stabilne. Chociaż nie uda się uratować każdego szczenięcia lub kocięcia, przy odpowiednim intensywnym leczeniu można uzyskać bardzo wysoki odsetek uratowanych noworodków.

Veterinary Medicine • Vol 106, No 1, January 2011, p. 41

Olivia Wilson, DVM
Tigard Animal Hospital, 13599 Southwest Pacific Highway, Suite C, Tigard, OR 97223
Mushtaq A. Memon, BVSc, PhD, DACT
Department of Veterinary Clinical Sciences, College of Veterinary Medicine, Washington State University, Pullman, WA 99164