Dzięki medycynie człowieka lekarze weterynarii po raz kolejny mają możliwość poprawić jakość i długość życia wielu psów. Wykazano, że spironolakton – wybiórczy inhibitor aldosteronu – obniża umieralność osób cierpiących na zastoinową niewydolność serca. Wraz z postępowaniem choroby serca dochodzi do wzrostu stężenia aldosteronu i stymulacji kilku układów neurohormonalnych. Układy te mają za zadanie kompensować osłabioną czynność serca. Aldosteron doprowadza jednak do wzrostu objętości płynu zewnątrzkomórkowego, co nasila obciążenie mięśnia sercowego. Co więcej, ma on bezpośredni negatywny wpływ na mięsień sercowy i naczynia krwionośne. Długookresowe działanie wysokich stężeń aldosteronu u ludzi doprowadza do zwłóknienia, co nie jest korzystnym zjawiskiem w przypadku niewydolności serca.

Konwencjonalne metody leczenia niewydolności serca obejmują podawanie inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACE) oraz furosemidu. Inhibitory ACE słabo hamują wydzielanie aldosteronu u ludzi i psów. Co więcej, furosemid zwiększa sekrecję aldosteronu. Właśnie dlatego naukowcy w Europie przeprowadzili terenowe badanie z podwójną ślepą próbą na psach, u których naturalnie występowało zwyrodnienie śluzowe zastawki dwudzielnej. Badanie miało na celu analizę możliwych zalet podawania spironolaktonu jako dodatkowej terapii w konwencjonalnym leczeniu.

W badaniu wzięło udział ponad 200 psów. Składało się ono z dwóch etapów – krótkookresowej oceny obejmującej dwu- i trzymiesięczne badanie oraz oceny długookresowej (badanie dwunastomiesięczne) obejmującej psy, które ukończyły jedno z krótkookresowych badań. W momencie przyjęcia u wszystkich psów zanotowano umiarkowaną lub ciężką niedomykalność zastawki dwudzielnej, spowodowaną przez zwyrodnienie śluzowe tej zastawki. Według klasyfikacji Small Animal Cardiac Health Council, niedomykalność miała stopień II lub III. Aby uczestniczyć w badaniu, psy musiały wykazywać co najmniej trzy objawy kliniczne, takie jak kaszel, duszność lub utrata przytomności, oraz co najmniej jeden objaw behawioralny, taki jak obniżona aktywność, obniżona ruchliwość albo zmiana zachowania.

Psy leczono metodami konwencjonalnymi, w tym inhibitorami ACE oraz furosemidem. Dozwolone było również leczenie digoksyną lub L-karnityną. Lekarze weterynarii mogli w miarę potrzeby modyfikować dawki w trakcie badania. Jako terapię uzupełniającą zastosowano spironolakton (2 mg/kg m.c. doustnie raz dziennie) lub placebo. Pełne badanie kliniczne psów przeprowadzono w pierwszym tygodniu badania, a następnie 28., 56. i 84. dnia. W przypadku badania długookresowego, oceny stanu psów dokonywano potem co 3 miesiące.

Wyniki badania były obiecujące. U psów otrzymujących spironolakton współczynnik przeżywalności w ciągu 18 miesięcy wynosił 84%, natomiast u psów w grupie kontrolnej 66%. Badanie trzeba było przerwać (z powodu śmierci na tle krążeniowym, eutanazji lub nasilenia się niedomykalności zastawki) jedynie u 10,8% pacjentów otrzymujących spironolakton oraz aż u 25,5% otrzymujących placebo. Biorąc pod uwagę jedynie umieralność związaną z zaburzeniami krążeniowymi, zanotowano aż 69-procentowe zmniejszenie ryzyka w przypadku podawania spironolaktonu.

Badanie to zostało opublikowane w 2010 roku w „Journal of Veterinary Internal Medicine”. Nie daje odpowiedzi na wszystkie pytania związane z poprawą jakości i długości życia psów cierpiących na choroby serca, ale dostarcza nowych, obiecujących danych, które mogą pomóc w leczeniu niedomykalności zastawki dwudzielnej spowodowanej przez zwyrodnienie śluzowe.

Veterinary Medicine • Vol 105, No 9, September 2010, p. 409

Opracowanie:
Avi Blake, DVM
Eudora, Kan.

Na podstawie:
Bernay F, Bland JM, Häggström J, et al. Efficacy of spironolactone on survival in dogs with naturally occurring mitral regurgitation caused by myxomatous mitral valve disease. J Vet Intern Med 2010;24(2):331-341.