Oto rady dla lekarzy praktyków, jak poradzić sobie z nieodpowiednim poziomem znieczulenia podczas rutynowych zabiegów chirurgicznych. W poniższym przewodniku pokazano krok po kroku, co należy brać pod uwagę podczas analizy przyczyn takiego stanu.

Pytanie: Ostatnio zauważyliśmy, że u naszych znieczulanych pacjentów liczba uderzeń serca nie idzie w parze z właściwą liczbą oddechów w stosunku do poziomu znieczulenia. Ich tętno odzwierciedla etap 3., poziom 2. znieczulenia, ale liczba oddechów na minutę jest charakterystyczna dla etapu 3., poziomu 1. (np. pies o masie 40 kg, z tętnem 100-110 na minutę, u którego liczba oddechów wynosi 60 na minutę lub więcej). Tacy pacjenci łatwo wybudzają się po zadziałaniu bodźców zewnętrznych, na przykład przy przewracaniu na drugi bok lub stymulacji bolącego zęba podczas usuwania kamienia nazębnego. Z tego powodu jesteśmy zmuszeni do ciągłego podawania izofluranu.

Na początku myśleliśmy, że mamy problem z systemem do znieczulenia wziewnego, ostatnio wykonaliśmy jednak testy sprawdzające jego działanie i nie wykazały one żadnych nieprawidłowości. Wróciliśmy więc do punktu wyjścia. Będę wdzięczny za wszelkie sugestie.

Odpowiedź: To bardzo ciekawe pytanie, przy którym należy rozważyć dwie możliwości – okoliczności dotyczące pacjenta oraz systemu do znieczulenia.

Z treści pytania wynika, że jego autor skupił się głównie na działaniu systemu do znieczulenia. Oczywiście trzeba rozważyć podstawowe kwestie dotyczące sprzętu, równie ważne są jednak szczegóły dotyczące pacjenta.

1. Jakie są typowe schematy znieczulenia stosowane u tych pacjentów?

W premedykacji najczęściej używa się połączenia leku trankwilizującego oraz opioidu (neuroleptoanalgezja). Istnieje wiele publikacji potwierdzających fakt, że leki przeciwbólowe użyte przed zabiegiem chirurgicznym i podczas niego sprawiają, że rzeczywista dawka zarówno leków używanych w indukcji, jak i wziewnych podtrzymujących (mamy na myśli MAC – minimalne stężenie pęcherzykowe) jest faktycznie niższa. Znieczulenie miejscowe i regionalne jest również skuteczne w zmniejszaniu MAC leków wziewnych. Bez użycia leków przeciwbólowych przed- i śródoperacyjnie znieczulani pacjenci wykazują skłonność do przechodzenia w płytsze poziomy znieczulenia, co pociąga za sobą konieczność podawania kolejnych dawek leków używanych w indukcji i zwiększania dawek leków wziewnych.

Uważam, że jeżeli podczas zabiegów chirurgicznych u psów i kotów (np. sterylizacja, zabiegi ortopedyczne) rutynowo stosuje się izofluran ustawiony na parowniku na poziomie większym niż 1,75% (sewofluran > 2,5%), należy ponownie rozważyć schemat po...