Termin „zespół Pandory” stworzono w oparciu o czterdzieści lat pracy naukowej oraz klinicznej^1-4 z kotami cierpiącymi na przewlekłe dolegliwości ze strony dolnych dróg moczowych (ang. lower urinary tract, LUT), takie jak krwiomocz (hematuria), częstomocz (poliakiuria), oddawanie moczu w niewłaściwych miejscach (periuria) czy bolesność związana z tą czynnością (stranguria). W roku 1983, kiedy autor niniejszego artykułu rozpoczynał badania nad zaburzeniami mikcji u tego gatunku, nieprawidłowości te zaliczano do zbiorczej jednostki chorobowej określanej mianem „syndromu urologicznego kotów” (ang. feline urological syndrome, FUS)⁵ lub „choroby dolnych dróg moczowych kotów” (ang. feline lower urinary tract disease, FLUTD).⁶ Uważano, że jej przyczyną jest karmienie zwierzęcia niewłaściwie zbilansowaną dietą, o zbyt wysokiej zawartości magnezu. Miało to prowadzić do zmian pH moczu, w czym dopatrywano się bezpośredniej przyczyny wytrącania się kryształów fosforanu magnezowo-amonowego (struwitów), mogących wywoływać zaburzenia czynności dolnych dróg moczowych.⁷

Z czasem okazało się, że przedstawiona teoria jest niemal w całości błędna. Udowodniono, że wytwarzanie kamieni struwitowych najczęściej nie jest czynnikiem odpowiedzialnym za objawy przewlekłych dolegliwości ze strony dolnych dróg moczowych. Co więcej, zmniejszenie zawartości magnezu w diecie oraz obniżenie pH moczu (osiągane początkowo poprzez zakwaszanie pokarmu) prowadziło jedynie do zmiany rodzaju wytrącanego minerału. Zamiast dotychczas najczęściej stwierdzanego fosforanu magnezowo-amonowego u połowy pacjentów cierpiących z powodu kamicy moczowej rozpoznawano wówczas kamienie szczawianowo-wapniowe. Obserwowano także przypadki kotów przejawiających objawy zaburzeń czynności dolnych dróg moczowych, u których w ogóle nie wykrywano krystalurii.⁸

We wczesnych latach dziewięćdziesiątych Narodowy Instytut Diabetologii, Gastroenterologii i Nefrologii wystosował prośbę o nawiązanie współpracy w celu utworzenia zwierzęcego modelu badawczego nad zjawiskiem przewlekłego zespołu bólowego miednicy mniejszej u ludzi, zwanego śródmiąższowym zapaleniem pęcherza. Autor artykułu wraz z innymi pracownikami Uniwersytetu Stanowego w Ohio odpowiedzieli na to zapytanie i otrzymali fundusze na przeprowadzenie badań. Do projektu włączono grupę około dwustu kotów. Były to zwierzęta, które właściciele zamierzali poddać eutanazji z powodu przewlekłych objawów zaburzeń ze strony dolnych dróg moczowych.

Od samego początku u osobników objętych badaniem zauważono dwie wspólne cechy. Po pierwsze u wielu z nich występowały również inne problemy zdrowotne, a po drugie wszystkie obserwowane wcześniej objawy zaburzeń ze strony dolnych dróg moczowych ust...