Najważniejsze kwestie, które należy wziąć pod uwagę, to rozróżnienie pierwotnych i wtórnych zmian cytologicznych, gatunek ptaka oraz sposób uzyskania próbki.

Badanie kału od dawna jest integralną częścią badania ptaków, zarówno chorych, jak i zdrowych. Czy jednak na pewno uzyskujemy możliwie najwięcej informacji z tego testu diagnostycznego? Co tak naprawdę staramy się zrozumieć, kiedy patrzymy na ogromną liczbę bakterii pod mikroskopem?

Kiedy myślimy o stanach chorobowych, które wiążą się z nieprawidłowościami widocznymi w badaniu cytologicznym próbki kału, powinniśmy pamiętać o kilku fundamentalnych kwestiach. Pierwszą jest fakt, że nieprawidłowości mogą być pierwotne lub wtórne. Po drugie nie każda choroba występuje u wszystkich gatunków ptaków. Poza tym w zależności od znalezionego mikroorganizmu dla ustalenia rozpoznania podstawowe znaczenie mają czas pobrania próbki i sposób jej badania.

Ustalenie pierwotnej przyczyny u ary zielonoskrzydłej

Dobrym przykładem, jak ważne jest rozróżnienie pierwotnych i wtórnych nieprawidłowości w kale, jest bardzo częsty scenariusz, z którym mamy do czynienia w naszej lecznicy. Wyobraź sobie, że twoim pacjentem jest siedmioletnia samica ary zielonoskrzydłej, która oddaje dużą ilość odchodów o nieprzyjemnym zapachu. W czasie badania jest ożywiona i aktywna, poza tym wykazuje zachowania rozrodcze. Ma umiarkowaną nadwagę stwierdzoną na podstawie omacywania tkanki tłuszczowej wzdłuż bocznych części ciała i klatki piersiowej. Podczas rozmowy z właścicielem dowiadujesz się, że jej pożywienie składa się tylko z nasion i że ptak lubi się przytulać. W weterynaryjnym laboratorium referencyjnym zostaje wykonane badanie cytologiczne kału z wykorzystaniem mikroskopu świetlnego i barwienia metodą Diff Quick, podczas którego identyfikowana jest obecność pałeczek wskazująca na Clostridium.

Podejrzewasz, że ze względu na nadmierną stymulację osi podwzgórze–przysadka–gonady związaną z zachowaniami reprodukcyjnymi oraz nadwagę ptak ten najprawdopodobniej przetrzymuje kał, prowadząc do przerostu tego mikroorganizmu. Możemy pójść o krok dalej i założyć, że obecne może być pewnego stopnia zapalenie kloaki, dodatkowo pogłębiające nieprawidłowe wypróżnianie się. Dobrą metodą leczenia wydaje się metronidazol z meloksykamem lub bez niego, ale długoterminowo u tego ptaka konieczna będzie zmiana diety i poprawa warunków utrzymania, by zmniejszyć stymulację osi podwzgórze–przysadka–gonady.

A gdyby pacjentem była 38-letnia ara zielonoskrzydła z lekką niedowagą, niewykazująca zachowań reprodukcyjnych? Wywiad nie ulega zmianie, ale podczas badania klinicznego zauważasz niesymetryczne zużycie podeszew stóp. Badanie cytologiczne kału pot...