14/06/2018
W zależności od wyników wstępnych testów diagnostycznych można rozważać wykonanie badania endoskopowego układu pokarmowego. Badanie jest względnie nieinwazyjne, ale ma szereg ograniczeń. Najważniejszym jest to, że nie całe jelito może być w ten sposób oceniane, ponieważ znaczna część jelita cienkiego znajduje się poza zasięgiem endoskopu. Wprowadzenie endoskopu przez jamę ustną umożliwia obejrzenie przełyku, żołądka oraz początkowego odcinka dwunastnicy. Dalsze odcinki jelita krętego są osiągalne poprzez okrężnicę po wprowadzeniu endoskopu przez odbyt, ale jelito czcze jest niedostępne do badania. Ponadto można rozpoznawać tylko zmiany w błonie śluzowej, nierozpoznawalne są natomiast ogniskowe zgrubienia jelit oraz zmiany zlokalizowane pod błoną śluzową. Tak więc endoskopia jest przydatna przede wszystkim u pacjentów, u których podejrzewa się rozlane zmiany zapalne lub nacieczenie błony śluzowej jelit. Postępowanie diagnostyczne wymaga specjalistycznego wyposażenia i fachowej wiedzy. Niedoświadczony praktykujący lekarz weterynarii może mieć trudności z wprowadzeniem sondy endoskopu do dwunastnicy lub jelita krętego, a jakość próbek pobranych do badania tkanek może być niska.14 Z żołądka, dwunastnicy, jelita krętego i okrężnicy pobiera się wiele próbek (sześć do dziesięciu) błony śluzowej do badania histologicznego, nawet wówczas, gdy makroskopowy wygląd tkanek jest prawidłowy. Z próbkami należy postępować ostrożnie, szybko je utrwalając, by nie dopuścić do uszkodzeń lub wysychania.
Niektóre trudne przypadki mogą wymagać przeprowadzenia laparotomii zwiadowczej. Dotyczy to np. kotów z zmianami guzowatymi, ewentualnie takich, u których podejrzewa się chorobę jelita czczego lub zmiany umiejscowione pod błoną śluzową. W porównaniu z badaniem endoskopowym metoda ta ma pewne zalety, ponieważ umożliwia usunięcie guzów, wykonanie biopsji gruboigłowej oraz badanie wątroby, trzustki i trzewnych węzłów chłonnych. Zabieg chirurgiczny wiąże się jednak z większym dyskomfortem zwierzęcia i dłuższym okresem rekonwalescencji, dlatego u każdego pacjenta przed podjęciem decyzji o zabiegu chirurgicznym lub badaniu endoskopowym należy dokładnie rozważyć stosunek zagrożeń do korzyści. Jeżeli wykonywana jest laparotomia, zasadnicze znaczenie ma dokładna ocena wszystkich narządów jamy brzusznej. Nawet jeżeli stwierdzi się ogniskową zmianę, często warto pobrać wycinki ze wszystkich odcinków przewodu pokarmowego, również w sytuacji gdy makroskopowo są bez zmian.
Właściwe wykonanie odpowiednio dobranych testów diagnostycznych często jest kluczem do rozpoznania przyczyny przewlekłej biegunki. Nawet jednak przy użyciu najczulszych testów proces prowadzący do przewlekłej biegunki może być trudny do dokładnego zdefiniowania. U wielu kotów jedyną drogą do ostatecznego poznania przyczyny przewlekłej biegunki mogą być wyniki testów diagnostycznych w połączeniu z efektami zastosowanego leczenia. Szczegóły dotyczące postępowania leczniczego zawarto w drugiej części artykułu.
Veterinary Medicine • Vol 105, No 7, July 2010, p. 308
Sally Purcell, DVM
Audrey K. Cook, BVM&S, MRCVS, DACVIM, DECVIM-CA
Department of Small Animal Clinical Sciences, College of Veterinary Medicine, Texas A&M University College Station, TX 77843-4474
