14/06/2018
U pacjentów z chorobą II klasy rozwija się nadciśnienie płucne wtórne do lewokomorowej niewydolności serca. W przebiegu przewlekłej lewokomorowej choroby serca dochodzi do zwiększenia ciśnienia w lewym przedsionku, co przekłada się na wzrost ciśnienia żylnego w krążeniu płucnym. W takich przypadkach rozwija się obrzęk płuc i ich niedotlenienie, a także wtórne nadciśnienie tętnicze w krążeniu płucnym.3 Ciśnienie tętnicze w krążeniu płucnym zwiększa się wówczas, gdy płucne ciśnienie żylne przekracza 25 mmHg. Zmiana ta ma na celu podtrzymanie prawidłowego przepływu krwi w krążeniu płucnym. Ostatecznie dochodzi do przerostu ścian tętniczek oraz utraty elastyczności tętnicy płucnej.
Lewokomorowa niewydolność serca to ogólnie najczęstsza z wszystkich przyczyn nadciśnienia płucnego, zarówno u psów, jak i u ludzi.13,15 Wśród chorób prowadzących do lewokomorowej niewydolności serca wymienia się między innymi kardiomiopatię rozstrzeniową, jednak to choroba zwyrodnieniowa zastawki dwudzielnej stanowi częstszą przyczynę nadciśnienia płucnego u psów. W pewnym badaniu obejmującym 60 psów z nadciśnieniem płucnym u 38 z nich (63%) choroba była spowodowana występowaniem choroby zwyrodnieniowej zastawki dwudzielnej, ale tylko u dwóch psów (3%) występowało nadciśnienie płucne wtórne do kardiomiopatii rozstrzeniowej.20 Z wyników innych publikowanych badań wynika, że wtórne nadciśnienie płucne rozwija się u 14-31% psów z chorobą zwyrodnieniową zastawki dwudzielnej.21,22 Rzadszymi przyczynami nadciśnienia płucnego klasy II, zarówno u ludzi, jak i u psów, są zapalenie mięśnia sercowego oraz rozstrzeń lewego przedsionka wywołana migotaniem przedsionków.8,23
Nadciśnienie płucne może rozwijać się też wtórnie do pierwotnej choroby płuc lub przewlekłego niedotlenienia. Pacjentów z chorobą wywołaną tymi przyczynami zalicza się do klasy III nadciśnienia płucnego. U ludzi chorobami płuc najczęściej prowadzącymi do nadciśnienia płucnego III klasy są: przewlekła obturacyjna choroba płuc, choroba śródmiąższowa płuc oraz zaburzenia oddychania w czasie snu (SDB).8 U psów chorobę tego rodzaju wywołują: zwłóknienie płuc, zapalenie płuc, choroby tchawicy i oskrzeli oraz nowotwory.22 Biorąc pod uwagę ich wyjątkową predyspozycję rasową, trudno się dziwić, że do 40% west highland white terrierów z przewlekłą chorobą śródmiąższową płuc cierpi na różnego stopnia nadciśnienie płucne.24
Nadciśnienie płucne klasy IV wywołują choroby przebiegające z zakrzepicą lub zatorowością naczyń krwionośnych. U ludzi z nadciśnieniem płucnym klasy IV dochodzi do niedrożności tętnicy płucnej wywołanej chorobą zatorowo-zakrzepową, obecnością guza nowotworowego lub ciała obcego. Choroba zatorowo-zakrzepowa rozwija się u psów w następstwie niedokrwistości hemolitycznej tła immunologicznego, nowotworów, nefropatii i enteropatii białkogubnej, nadczynności kory nadnerczy, posocznicy albo urazu.15,23 W tej kategorii można też umieścić dirofilariozę, ponieważ w jej przebiegu może dochodzić do powstania zatoru wywołanego przez pasożyta.15
W tej grupie skupia się pozostałe przyczyny prowadzące do nadciśnienia płucnego. U ludzi w tej kategorii znajdują się choroby wpływające pośrednio na przepływ krwi przez serce (np. pierwotna nadkrwistość), choroby ziarniniakowe oraz choroby prowadzące do zniszczenia miąższu płuc.13 W medycynie weterynaryjnej rzadko opisuje się nadciśnienie płucne klasy V. Do najczęstszych przyczyn mogących wywoływać ten rodzaj nadciśnienia płucnego zalicza się natomiast te choroby, które mogą doprowadzić do ucisku z zewnątrz na płucne naczynia krwionośne, np. choroby nowotworowe.
Tabela 2. Klasyfikacja czynnościowa nadciśnienia płucnego według WHO
Podczas gdy klasyfikacja kliniczna wprowadza podział nadciśnienia płucnego na klasy w zależności od pierwotnej przyczyny tej choroby, klasyfikacja czynnościowa dzieli pacjentów z nadciśnieniem płucnym na grupy w zależności od nasilenia objawów klinicznych wywołanych chorobą (tab. 2). Schemat ten również powstał w czasie posiedzenia WHO w Evian w 1998 roku. W medycynie człowieka stosuje się go jako element pomagający w podjęciu decyzji o rozpoczęciu takiego rodzaju leczenia, które będzie najkorzystniejsze dla pacjenta, i pozwalający na wyznaczenie obiektywnego, realnego celu leczenia.25
Założenia te nie zostały precyzyjnie ocenione w przełożeniu na psy, ale można z łatwością ekstrapolować założenia medycyny człowieka na medycynę weterynaryjną.
W tej grupie znajdują się pacjenci z nadciśnieniem płucnym, którzy nie cierpią z powodu osłabienia aktywności fizycznej i podczas ćwiczeń fizycznych nie odczuwają duszności, zmęczenia, bólu w klatce piersiowej ani nie omdlewają.
Pacjenci zaklasyfikowani do II klasy czynnościowej nie odczuwają dyskomfortu w czasie spoczynku, ale muszą trochę ograniczać swoją aktywność fizyczną, ponieważ towarzyszą jej duszność, zmęczenie, bolesność w klatce piersiowej lub omdlenia.
Nadciśnienie płucne występujące u pacjentów znajdujących się w tej grupie powoduje daleko idące ograniczenie ich aktywności fizycznej i wywołuje nasiloną duszność, zmęczenie, bolesność w klatce piersiowej lub omdlenie przy nawet minimalnym wysiłku. Pacjenci z tej grupy nadal dobrze się czują w chwilach spoczynku.
