Rozpoznanie
Rozpoznanie rozszerzenia i skrętu żołądka na ogół ustala się w oparciu o dane z wywiadu, charakterystykę zwierzęcia oraz objawy kliniczne. By potwierdzić diagnozę, należy wykonać zdjęcie rentgenowskie jamy brzusznej.
Charakterystyka zwierzęcia
Rozszerzenie i skręt żołądka najczęściej występują u psów ras dużych i olbrzymich, choć czasami mogą zdarzyć się również u małych psów i u kotów. Przypadki choroby stwierdzano u psów zarówno 10-miesięcznych, jak i 14-letnich. Nie obserwuje się natomiast predyspozycji związanych z płcią.
Wyniki badania klinicznego
Przy typowym przebiegu w badaniu klinicznym stwierdza się silne powiększenie obrysu powłok brzusznych. Opukiwanie ujawnia wypuk bębenkowy. W czasie omacywania jamy brzusznej zwierzę może odczuwać dyskomfort. Pacjenci z rozszerzeniem i skrętem żołądka często wykazują różne postacie reakcji wstrząsowych, które należy umieć trafnie rozpoznawać w trakcie badania klinicznego. Na początku procesu chorobowego obecne są objawy odpowiadające wstrząsowi hipowolemicznemu, ponieważ większość krwi zwierzęcia znajduje się w żyle głównej doogonowej i w układzie żyły wrotnej. U pacjentów tych obserwuje się:
- przyspieszoną czynność serca i wzrost liczby oddechów przy prawidłowym pulsie badanym na tętnicach udowych
- wydłużony czas włośniczkowy
- bladość błon śluzowych
- oziębienie kończyn.
W miarę postępu choroby rozwija się wstrząs endotoksyczny przebiegający z:
- przyspieszoną czynnością serca i wzrostem liczby oddechów oraz słabym tętnem na tętnicach udowych
- nastrzykaniem błon śluzowych
- gorączką
- wydłużonym czasem włośniczkowym.
Ostatecznie u pacjenta dochodzi do dekompensacji, co objawia się:
- silnym spadkiem ciśnienia
- rzadkoskurczem
- obniżeniem temperatury ciała
- porcelanowymi błonami śluzowymi
- oziębieniem kończyn.
Wyniki badań laboratoryjnych
We wczesnych etapach procesu chorobowego badanie morfologiczne krwi ujawnia obecność leukogramu stresowego z neutrofilią i limfopenią. Wyniki badania biochemicznego surowicy wskazują na uszkodzenie komórek wątroby i zastój żółci, co przejawia się wzrostem aktywności transaminazy alaninowej, wzrostem stężenia bilirubiny całkowitej oraz mocznicą. Może wystąpić również hipokaliemia.
U pacjentów cierpiących na rozszerzenie i skręt żołądka obserwuje się ponadto wzrost stężenia mleczanów, będących półproduktem metabolizmu beztlenowego.17,18 W jednym z badań wykazano, że stężenie mleczanów na poziomie < 6,4 mmol/l w czasie pierwszej wizyty, spadek ich stężenia o co najmniej 4 mmol/l po podaniu płynów i dekompresji pacjenta lub spadek o więcej niż 42,5% ich wyjściowej wartości (po podaniu płynów i dekompresji) przekładają się ściśle na większą szansę na przeżycie zwierzęcia.18
Badanie radiologiczne
Wykonanie zdjęcia rentgenowskiego może pomóc w odróżnieniu rozszerzenia żołądka od rozszerzenia i skrętu. Badanie radiologiczne można jednak przeprowadzić dopiero po ustabilizowaniu pacjenta.
Ze względu na fakt, że odźwiernik ulega przemieszczeniu na lewą stronę jamy brzusznej i znajduje się w położeniu grzbietowo-doczaszkowym w stosunku do dna żołądka, zdjęcie rentgenowskie należy wykonać w pozycji profilowej prawej. Umożliwia to otrzymanie charakterystycznego obrazu diagnostycznego „double bubble” (objaw „podwójnej bańki”) (ryc. 1). Wspomniane „dwie bańki” tworzą się wskutek nagromadzenia powietrza w obrębie odźwiernika i dna żołądka. Jeśli na radiogramie w obrębie jamy brzusznej widoczny jest wolny gaz, może to świadczyć o pęknięciu żołądka.
W przypadkach samego rozszerzenia żołądka – bez jego skrętu – na zdjęciach rentgenowskich widać poszerzenie żołądka i poszerzenie pętli jelita czczego.
Leczenie ostrego stanu
Przed przystąpieniem do chirurgicznego leczenia rozszerzenia i skrętu żołądka należy opanować występujące u pacjenta objawy wstrząsu hipowolemicznego oraz przeprowadzić dekompresję żołądka.
