Interpretacja wyników badań
Po doświadczalnym zakażeniu FeLV wyniki dodatnie jako pierwsze dają zwykle: izolacja wirusa na hodowli komórkowej oraz RT-PCR na obecność wirusowego RNA, następnie po kilku dniach PCR na obecność DNA prowirusa, później test ELISA/immunochromatograficzny na antygen p27, a w końcu również IFA (Hofmann-Lehmann i wsp., 2006). U kotów z zakażeniem progresywnym (trwała wiremia) wyniki wszystkich powyższych testów są na ogół dodatnie.
EBM (evidence based medicine) – medycyna oparta na dowodach (Lloret, 2009)
I stopień wiarygodności według EBM – najbardziej wiarygodny dowód, na który składają się informacje uzyskane z właściwie zaplanowanych, randomizowanych (losowy dobór prób) badań klinicznych z odpowiednią grupą kontrolną u gatunku docelowego (w tym przypadku u kotów).
II stopień wiarygodności według EBM – dane uzyskane z właściwie zaplanowanych, randomizowanych badań z grupą kontrolną przeprowadzonych u gatunku docelowego, u osobników z samoistnie występującą chorobą w warunkach doświadczalnych.
III stopień wiarygodności według EBM – dane uzyskane na podstawie badań klinicznych bez randomizacji, opisów serii przypadków, innych badań doświadczalnych oraz nadzwyczajne wyniki badań przeprowadzonych bez grupy kontrolnej.
IV stopień wiarygodności według EBM – opinie ekspertów, opisy pojedynczych przypadków, badania przeprowadzone u innych gatunków, badania podstawowe wyjaśniające patofizjologię choroby.
W praktyce najczęściej wykonuje się badania ELISA lub immunochromatograficzne na obecność antygenu p27 (tzw. szybkie testy). Ponieważ częstość występowania zakażeń FeLV w wielu krajach europejskich uległa zmniejszeniu, zwiększa się odsetek wyników fałszywie dodatnich. Z tego względu każdy dodatni wynik u zdrowego kota wymaga zawsze potwierdzenia, najlepiej badaniem PCR na obecność prowirusa, przeprowadzonym przez godne zaufania laboratorium. Natomiast u kota z objawami typowymi dla trwałej wiremii FeLV dodatni wynik tych testów jest bardziej wiarygodny, ponieważ prewalencja FeLV u kotów chorych jest znacząco wyższa. Im wyższa prewalencja, tym większe prawdopodobieństwo uzyskania prawidłowego wyniku dodatniego.
Należy pamiętać, że kot z potwierdzonym dodatnim wynikiem testu na antygen p27 może przezwyciężyć wiremię (zakażenie przemijające) po upływie kilku tygodni – zwykle do dwunastu – a w sporadycznych przypadkach nawet później. W jednym opisanym przypadku nastąpiło to po upływie ponad roku od zakażenia (Hofmann-Lehmann i wsp., 1995). Tak więc każdy zdrowy kot z wiremią (obecność antygenu we krwi) powinien zostać odizolowany i ponownie przebadany po upływie sześciu lub więcej tygodni. Jeżeli ponownie wykaże się u niego obecność antygenu p27 we krwi, badanie należy powtórzyć.
U kotów, które zlikwidowały wiremię, wyniki izolacji wirusa, badań ELISA i immunochromatograficznego oraz IFA będą ujemne, natomiast w badaniu PCR na obecność prowirusa zwierzęta te pozostaną dodatnie (Gomes-Keller i wsp., 2006a, I stopień EBM; Hofmann-Lehmann i wsp., 2001; Hofmann-Lehmann i wsp., 2008; Helfer-Hungerbuehler i wsp., 2015). Koty te uważa się za zakażone regresywnie (latentnie). Znaczenie kliniczne takiego stanu nie zostało w pełni poznane. W niektórych przypadkach immunosupresja lub inne wirusy mogą doprowadzić do reaktywacji FeLV i wznowy wiremii. Średnia ilość prowirusa u kotów z zakażeniem latentnym jest kilkaset razy mniejsza niż u zwierząt z trwałą wiremią. Niewielki odsetek kotów (2-3%) nadal ma antygen p27 we krwi (dodatni wynik w badaniu ELISA/immunochromatograficznym), pomimo że nie udaje się u nich wyizolować zakaźnego wirusa z osocza. Ognisko zakażenia znajduje się u nich poza szpikiem kostnym, z którego rozpuszczalne białko p27 uwalniane jest do krwi. Koty te stanowią także potencjalne źródło zakażenia (Lutz i wsp., 1980c).
Na stronie ABCD znajduje się schemat rozpoznawania zakażenia FeLV (http://www.abcdcatsvets.org/wp-content/uploads/2017/12/Tool_ABCD_FeLV_diagnosis_2017.pdf).
Zalecenia na temat postępowania w przypadku zakażenia wirusem białaczki kotów zostały po raz pierwszy opublikowane w „Journal of Feline Medicine and Surgery” (nr 11, 2009, str. 565-574), a ich zaktualizowana wersja ukazała się w numerze 15, 2013 (str. 534-535) oraz w numerze 17, 2015 (str. 570-58) tego czasopisma. Niniejszy artykuł został uzupełniony i przygotowany przez Hansa Lutza i wsp. w grudniu 2017.
Odwiedź również stronę: www.abcdcatsvets.org
Redakcja dziękuje prof. dr. hab. Tadeuszowi Frymusowi za pomoc w merytorycznym opracowaniu artykułu.
