Choroby zakaźne Koty

Zakażenia Bordetella bronchiseptica u kotów. Wytyczne Europejskiej Rady Ekspertów ds. Chorób Kotów (Advisory Board on Cat Diseases – ABCD)

13/01/2023

Szczepienia przypominające

W celu zapewnienia ochrony zalecane są coroczne szczepienia przypominające. Udowodniono, że odporność utrzymuje się przez co najmniej rok (Williams i wsp., 2002). Szczepienia przypominające powinno się wykonywać przed umieszczeniem zwierzęcia w hodowlach lub schroniskach, w których notowano zakażenia Bordetella bronchiseptica, a także przed wystawami kotów. Dawki przypominające powinno się powtarzać, dopóki kot jest narażony na zakażenie.

Zwalczanie choroby w szczególnych sytuacjach

Celem zwalczania Bordetella bronchiseptica w populacjach kotów jest minimalizowanie narażenia wrażliwych zwierząt na chorobę. Aby ograniczyć ryzyko jej przeniesienia, należy zmniejszyć gęstość obsady oraz oczyścić i zdezynfekować środowisko. Sposoby postępowania zalecane do eliminowania w grupach kotów innych powszechnych zarazków układu oddechowego, takich jak FCV i FHV, pomogą również w ograniczeniu zakażeń Bordetella bronchiseptica i związanych z nimi zachorowań.

Schroniska

W większości schronisk zwierzęta mają różne pochodzenie, historia ich szczepień często jest nieznana, ma miejsce ciągła rotacja zwierząt, a ryzyko wystąpienia choroby zakaźnej jest wysokie. W takich miejscach zalecane jest szczepienie przeciwko Bordetella bronchiseptica, szczególnie jeżeli w przeszłości notowano zachorowania związane z zakażeniem tą bakterią.

Hodowle

Schematy szczepień stosowane u kotów należących do prywatnych właścicieli są również odpowiednie dla większości hodowli. Szczepienia przeciwko Bordetella bronchiseptica są jednak rzadko w nich wskazane.

Szczepienie kotów z obniżoną odpornością

Nie zaleca się szczepienia kotów z obniżoną odpornością.

Potencjał zoonotyczny

Bordetella bronchiseptica może być chorobotwórcza dla człowieka (Woolfrey i Moody, 1991; Bauwens i wsp., 1992), chociaż większość przypadków u ludzi dotyczy pacjentów z obniżoną odpornością, niemających potwierdzonego kontaktu ze zwierzętami. W literaturze opisano pojedyncze zakażenia odzwierzęce – prawdopodobne zakażenie człowieka od królika, zakażenia u dzieci, którym przeszczepiono płuca, gdzie podejrzewano, że źródłem drobnoustrojów były psy, oraz przypadki zakażeń ludzi z obniżoną odpornością, gdzie prawdopodobne źródło zakażenia stanowiły koty (Gueirard i wsp., 1995; Ner i wsp., 2003; Redelman-Sidi i wsp., 2011; Wernli i wsp. 2011). Rozsądnie jest więc uznać Bordetella bronchiseptica za rzadką przyczynę zakażeń odzwierzęcych.

Odwiedź również stronę: www.abcdcatsvets.org

PIŚMIENNICTWO

1. Adler K, Radeloff I, Stephan B, Greife H, Helelmann K (2007): Bacteriological and virological status in upper respiratory tract infections of cats. Berl. Munch. Tierarztl. Wochenschr. 120 (3-4), 120-125.

2. Bradley A, et al (2012): Efficacy of Intranasal Administration of a Modified Live Feline Herpesvirus 1 and Feline Calicivirus Vaccine against Disease Caused by Bordetella bronchiseptica after Experimental Challenge. J Vet Intern Med 26(5), 1121-1125.

3. Bauwens JE, Spach DH, Schacker TW, Mustafa MM, Bowden RA (1992): Bordetella bronchiseptica pneumonia and bacteremia following bone marrow transplantation. J Clin Microbiol 30, 2474-2475.

4. Binns SH, Dawson S, Speakman AJ, et al (1999): Prevalence and risk factors or feline Bordetella bronchiseptica infection. Vet Rec 144, 575-580.

5. Coutts AJ, Dawson S, Binns S, Hart CA, Gaskell CJ, Gaskell RM (1996): Studies on natural transmission of Bordetella bronchiseptica in cats. Vet Microbiol 48, 19-27.

6. Dawson S, Gaskell CJ, McCracken CM, Gaskell RM, Hart CA, Jones D (2000): Bordetella bronchiseptica infection in cats following contact with infected dogs. Vet Rec 146, 46-48.

7. Gaskell RM, Dawson S, Radford A (2011): Feline respiratory disease. In: Green CE, ed. Infectious diseases of the dog and cat. St Louis: Saunders Elsevier, 151-161.

8. Gastón JZ, et al (2005): Prevalence of antibodies against Bordetella bronchiseptica in multi-cat households. Tierarztliche Praxis Ausgabe K: Kleintiere – Heimtiere 33(3), 197-201.

9. Gueirard P, Weber C, Le Coustumier A, Guiso N (1995): Human Bordetella bronchiseptica infection related to contact with infected animals: persistence of bacteria in host. J Clin Microbiol 33, 2002-2006.

10. Helps CR, Lait P, Damhuis A, Björnehammar U, et al (2005): Factors associated with upper respiratory tract disease caused by feline herpesvirus, feline calicivirus, Chlamydophila felis and Bordetella bronchiseptica in cats: experience from 218 European catteries. Vet Rec 156, 669-673.

11. Jacobs AA, Chalmers WS, Pasman J, van Vugt F, Cuenen LH (1993): Feline bordetellosis: challenge and vaccine studies. Vet Rec 133, 260-263.

12. Koidl C, Bozic M, Burmeister A, Hess M, Marth E, Kessler HH (2007): Detection and differentiation of Bordetella spp. by real-time PCR. J Clin Microbiol 45, 347-350.

13. Lappin MR, Blondeau J, Boothe D, Breitschwerdt EB, Guardabassi L, Lloyd DH, Papich MG, Rankin SC, Sykes JE, Turnidge J, Weese JS (2017): Antimicrobial use Guidelines for Treatment of Respiratory Tract Disease in Dogs and Cats: Antimicrobial Guidelines Working Group of the International Society for Companion Animal Infectious Diseases. J Vet Intern Med31(2), 279-294. doi: 10.1111/jvim.14627

14. Litster A, Wu CC, Leutenegger CM (2015): Detection of feline upper respiratory tract disease pathogens using a commercially available real-time PCR test. Vet J 206(2), 149-153.

15. Mattoo S, Foreman-Wykert AK, Cotter PA, Miller JF (2001): Mechanisms of Bordetella pathogenesis. Front Biosci 6, 168-186.

16. Mattoo S, Miller JF, Cotter PA (2000): Role of Bordetella bronchiseptica fimbriae in tracheal colonization and development of a humoral immune response. Infect Immun 68, 2024-2033.

17. Moore JE, Rendall JC, Millar BC (2021): A doggy tale: Risk of zoonotic infection with Bordetella bronchiseptica for cystic fibrosis (CF) patients from live licenced bacterial veterinary vaccines for cats and dogs. J Clin Pharm Ther 2021;00:1–7. Doi. 10.1111/jcpt.13492

18. Ner Z, Ross LA, Keens TG, MacLaughlin EF, Starnes VA, Woo MS (2003): Bordetella bronchiseptica infection in pediatric lung transplant recipients. Pediatr Transplant 7, 413-417.

19. Parkhill J, Sebaihia M, Preston A, et al (2003): Comparative analysis of the genome sequences of Bordetella pertussis, Bordetella parapertussis and Bordetella bronchiseptica. Nat Genet 35, 32-40.

20. Redelman-Sidi G, Grommes Ch, Papanicolaou G (2011): Kitten transmitted Bordetella bronchiseptica infection in a patient receiving temozolomide for glioblastoma. J Neurooncol 102, 335-339.

21. Renegar KB, Small PA Jr., Boykins LG, Wright PF (2004): Role of IgA versus IgG in the control of influenza viral infections in the murine respiratory tract. J Immunol 173, 1978-1986.

22. Schwarz S, Alesik E, Grobbel M, Lübke-Becker A, Werckenthin C, Wieler LH, et al (2007): Antimicrobial susceptibility of Pasteurella multocida and Bordetella bronchiseptica from dogs and cats as determined in the BfT-GermVet monitoring program 2004-2006. Berl MunchTierarztlWochenschr 120(9-10), 423-430.

23. Speakman AJ, Binns SH, Dawson S, Hart CA, Gaskell RM (1997): Antimicrobial susceptibility of Bordetella bronchiseptica isolates from cats and a comparison of the agar dilution and E-test methods. Vet Microbiol 54, 63-72.

24. Speakman AJ, Dawson S, Binns SH, Gaskell CJ, Hart CA, Gaskell RM (1999): Bordetella bronchiseptica infection in the cat. J Small Anim Pract 40, 252-256.

25. Veir JK, Ruch-Gallie R, Spindel ME, Lappin MR (2008): Prevalence of selected infectious organisms and comparisons of two anatomic sampling sites in shelter cats with upper respiratory tract diseases. J Feline Med Surg 10(6), 551-557.

26. Walter J, Foley P, Yason C, Vanderstichel R, Muckle A (2020): Prevalence of feline herpesvirus-1, feline calicivirus, Chlamydia felis, and Bordetella bronchiseptica in a population of shelter cats on Prince Edward Island. Canadian Journal of Veterinary Research-Revue Canadienne De Recherche Veterinaire 84(3), 181-188.

27. Walther BA, Ewald PW (2004): Pathogen survival in the external environment and the evolution of virulence. Biol Rev Camb Philos Soc 79, 849-869.

28. Welsh RD (1996): Bordetella bronchiseptica infections in cats. J Am Anim Hosp Assoc 32, 153-158.

29. Wernli D, Emonet S, Schrenzel J, Harbarth S (2011): Evaluation of eight cases of confirmed Bordetella bronchiseptica infection and colonization over a 15-year period. Clin Microbiol Infect 17(2), 201-203.

30. Williams J, Laris R, Gray AW, Jacobs AA (2002): Studies of the efficacy of a novel intranasal vaccine against feline bordetellosis. Vet Rec 150: 439-442.

31. Willoughby K, Dawson S, Jones RC, et al (1991): Isolation of B. bronchiseptica from kittens with pneumonia in a breeding cattery. Vet Rec 129, 407-408.

32. Wolfe DN, Kirimanjeswara GS, Goebel EM, Harvill ET (2007): Comparative role of immunoglobulin A in protective immunity against the Bordetellae. Infect Immun 75, 4416-4422.

33. Woolfrey BF, Moody JA (1991): Human infections associated with Bordetella bronchiseptica. Clin Microbiol Rev 4, 243-255.