Jak ustalić przyczynę gorączki u kotów?

W cytowanej pracy u 89% kotów z FIP występowało podwyższone stężenie globulin, chociaż u niektórych z nich stopień hiperglobulinemii mógł być względnie łagodny (średnia wynosiła 51,78 g/l, górna granica normy to 50 g/l). Zakaźne zapalenie otrzewnej zdecydowanie częściej dotyczyło kotów w wieku poniżej drugiego roku życia.¹²

Ryc. 3. Obraz cytologiczny materiału pobranego metodą biopsji aspiracyjnej z węzła chłonnego kota z histoplazmozą, który wykazał obecność dużej liczby mikroorganizmów H. capsulatum wewnątrz makrofagów (strzałki).

Ryc. 4. Obraz cytologiczny materiału pobranego metodą biopsji aspiracyjnej z węzła chłonnego kota z zakażeniem Cytauxzoon felis. Makrofagi są wypełnione schizontami (krótka strzałka), a makrofag znajdujący się po lewej stronie pęka, aby uwolnić merozoity, które zakażą kolejne makrofagi (długa strzałka).

W początkowej fazie zakażenia FIV może być obecna gorączka, która utrzymuje się przez kilka tygodni, zanim ustąpi samoistnie, niezależnie od podjętego leczenia.¹³ Z kolei w przebiegu FeLV u kota może występować gorączka, gdy rozwinie się u niego wtórne zakażenie, może ona też stanowić element zespołu paranowotworowego. Niemniej jednak w typowym przebiegu tej choroby gorączka nie jest spowodowana pierwotnym zakażeniem wirusowym.¹³

Ryc. 5. Rozmaz krwi kota przedstawiający liczne pierwotniaki z gatunku C. felis (strzałki).

Mimo że podwyższona temperatura to powszechny element zespołu oddechowego wywołanego zakażeniem kaliciwirusem i herpeswirusem, przy braku choroby górnych dróg oddechowych nie występuje przewlekła, utrzymująca się gorączka, a rozpoznanie udaje się zwykle ustalić na podstawie minimalnej liczby badań dodatkowych.^14,15

Wirus choroby bornaskiej, chociaż spotykana jest ona rzadko, u niektórych kotów może powodować gorączkę oraz zaburzenia chodu i zmiany behawioralne.¹⁶ Z kolei w przebiegu zakażenia wirusem grypy ptasiej (H5N1) u kotów również opisywano gorączkę, ciężkie objawy ze strony układu oddechowego oraz układu nerwowego (takie jak napady drgawek i niezborność), ta choroba jednak także występuje rzadko.¹⁷

Ryc. 6. Obraz histologiczny materiału pobranego metodą biopsji z wątroby kota z toksoplazmozą, przedstawiający komórkę wątrobową zawierającą liczne tachyzoity (strzałka).

Choroby odzwierzęce

Bartonelloza uważana jest za chorobę odzwierzęcą, w której rozwoju istotną rolę odgrywa narażenie na kontakt z kotem. U kotów zakażonych doświadczalnie drogą krwi lub poprzez ukąszenie pchły obserwowano przejściową chorobę z gorączką, nie udało się jednak ustalić, jaką rolę miałoby odgrywać przewlekłe zakażenie Bartonella henselae lub innymi gatunkami Bartonella w występowaniu nawracającej bądź utrzymującej się gorączki u kotów.¹⁸

Rozpoznanie różnicowe – przypisanie pacjenta do odpowiedniej grupy ryzyka

Podejście uwzględniające to, do której grupy ryzyka zalicza się kot z gorączką, polega na ocenie prawdopodobieństwa zachorowania zwierzęcia na różne choroby w oparciu o kilka parametrów. Jeżeli nie można szybko ustalić rozpoznania (np. u kocięcia z poważnym zakażeniem górnych dróg oddechowych wywołanym przez herpeswirusa bądź kaliciwirusa), należy położyć nacisk na listę chorób branych pod uwagę w rozpoznaniu różnicowym gorączki u kotów.

Do ważnych czynników branych pod uwagę podczas oceny względnego ryzyka występowania różnych chorób u kotów zalicza się (tab. 2):

• wiek zwierzęcia, środowisko, w jakim żyje, odbyte podróże oraz to, czy kot jest nosicielem retrowirusa
• czy kot przebywa wyłącznie w domu, czy też ma możliwość wychodzenia na zewnątrz
• jeżeli kot jest zwierzęciem wychodzącym, na ile ma on możliwość swobodnego wędrowania po okolicy (ryzyko zachorowania na wybrane choroby zakaźne zwiększa się znacząco w przypadku kotów swobodnie przemieszczających się i polujących)
• liczba kotów w gospodarstwie domowym
• w gospodarstwach domowych, w których przebywa wiele kotów, należy jak najdokładniej opisać status takiej kolonii (tj. liczbę kotów, hierarchię, nosicielstwo retrowirusów, koty wprowadzone niedawno do grupy), na przykład FIP znajdowałoby się na jednym z pierwszych miejsc wśród chorób branych pod uwagę w rozpoznaniu różnicowym u 9-miesięcznego kocięcia z utrzymującą się gorączką (powyżej dwóch tygodni), które przebywa w grupie kotów, byłoby natomiast mało prawdopodobne u 12-letniego kota, który przez całe swoje życie mieszkał z czterema innymi kotami w tym samym wieku.